Szara pleśń (Botrytis cinerea) poraża różne rośliny, w tym truskawki. Potrafi zniszczyć cały plon. Nie każdy ogrodnik chce ją zwalczać chemicznie, stąd coraz popularniejsze są metody ekologiczne, ale tu trzeba wiedzieć, że profilaktyka to klucz do sukcesu. Trzeba zapobiegać jej pojawowi, bo gdy się licznie pojawi to zwalczanie eko jest bardzo trudne.

Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis Hbn.) to groźny szkodnik kukurydzy i innych roślin. Przedstawiamy poradnik do identyfikacji owada opisujący wygląd, biologię oraz szkodliwość, w tym metody zwalczania. Poradnik on-line tylko dla nabywców pułapki świetlnej marki DIONP.

Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) występuje w Polsce od 2012 roku. To obcy, inwazyjny gatunek, który wpierw opanował południową, a potem środkową część Polski, a jego ekspansja przesuwa się ku północy. Warto zapoznać się z mapami jego występowania z lat 2012-2020, które opracował DIONP.

Gdy kupujemy rośliny oleandra lub już je mamy w domach i gdy stwierdzimy pojaw na liściach, pędach i kwiatostanach żółto-czarnych mszyc, to jest wysoce prawdopodobne, że zawlekliśmy sobie do domu egzotyczny gatunek mszycy, który nie występuje naturalnie w Polsce, a jest nim mszyca oleandrowa (Aphis (Aphis) nerii).

Tarcznik oleandrowiec (Aspidiotus nerii) to egzotyczny szkodnik roślin należący do pluskwiaków, który w Polsce pojawia się głównie w uprawie roślin ozdobnych, pod osłonami, ale i w uprawie domowej. Zwykle można go spotkać na oleandrach, roślinach cytrusowych, czy też drzewkach oliwkowych.

Nawóz siarkowy wymieszany z potasem (np. siarczanem potasu, nadmanganianem potasu) i podpalony, wydziela toksyczny dwutlenek siarki, który jest wykorzystywany do odkażania szklarni i tuneli.

Prowadzenie uprawy amatorskiej pod osłonami nie jest łatwe, ale gdy się regularnie dba o glebę i o rośliny, to można zapanować nad organizmami szkodliwymi jakie się tu pojawiają. Profilaktyka to jednak klucz do sukcesu, stąd też bardzo ważne jest po zakończonym sezonie uprawy „odkażanie tunelu/szklarni”, ale rozumiane raczej jako niechemiczne ograniczanie obecności materiału infekcyjnego patogenów (wirusy, bakterie, grzyby) i stadiów rozwojowych niektórych szkodników obecnych w uprawach pod osłonami.

Beauveria bassiana to naturalnie występujący w przyrodzie grzyb owadobójczy, na bazie którego stworzono biopreparaty przeciwko niektórym szkodnikom roślin. Może pojawiać się samoczynnie i ograniczać różne owady, ale można go też celowo wprowadzać np. przez opryskiwanie roślin lub gleby.

Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) może w Polsce rozwinąć dwa pokolenia w ciągu roku. Ostatnie pokolenie z chwilą braku zielonej naci może migrować na późne odmiany lub chronione, ewentualnie może żerować na odsłoniętych bulwach ziemniaków.

Osoby uprawiające szparagi w ogrodzie, tak na cele ozdobne, jak i spożywcze mogą obserwować na roślinach chrząszcze i larwy poskrzypki szparagowej. Jest to szkodnik szparagów.

Gdy pędy jabłoni lub całe drzewa zaczyna pokrywać biała przędza, z czasem brązowiejąca to jest to oznaka, że rośliny zasiedlił namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus). Jego gąsienice żerują na liściach i otaczają się przędzą. Masowe pojawy szkodnika zdarzają się co 8-10 lat.

Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi) to groźny szkodnik wiśni i czereśni. Występuje razem z nasionnicą wschodnią (Rhagoletis cingulata) i powoduje tzw. robaczywienie owoców. Wyjada je, ale także zanieczyszcza odchodami i wydzielinami ciała. Sprzyja pojawowi chorób roślin, które jeszcze bardziej uszkadzają owoce.

Pędraki to larwy chrabąszczowatych. Mogą powodowac poważne szkody w ogrodach, stąd warto je zwalczać. Nicienie owadobójcze to jedna z opcji, którą w Polsce wdrożono do praktyki. Sprawdzamy jak działają.

Pędraki są to larwy chrabąszczowatych. Najczęściej spotyka się larwy chrabąszcza majowego, ale gatunków jest wiele. Problemem jest to, że większość pędraków żyje w trawniku przez kilka lat, stąd są w stanie poważnie uszkodzić, a nawet zniszczyć darń. Jak radzić sobie z nimi? O tym w naszym materiale.

Karczownik ziemnowodny (Arvicola amphibius) od 2020 roku coraz liczniej występuje w okolicach Rzeszowa i wyrządza poważne szkody. Potrafi powaznie zniszczyć uprawy i tak też czyni na działce DIONP. Próbujemy użyć karbidu do jego przepędzenia.

Roślinom grusz w Polsce zagraża wiele szkodników. Jednymi z najczęściej pojawiających się są miodówki, w tym miodówka gruszowa czerwonawa. To owady pokrewne dla mszyc i żerują w podobny sposób jak one. Są to groźne szkodnik w okresach licznego pojawu. Osłabiają rośliny, mogą deformować ich tkanki, wytwarzają lepką spadź i przenoszą sprawców chorób.

Ćma bukszpanowa niszczy bukszpany od 2012 roku. Obecnie występuje w całej Polsce. Wiosną 2020 roku preparat Mospilan 20 SP (zwierający acetamipryd) uzyskał rejestrację MRiRW do zwalczania ćmy bukszpanowej na bukszpanie uprawianym w gruncie i pod osłonami, zarówno dla profesjonalnych jak i nieprofesjonalnych użytkowników (działkowców, ogrodników przydomowych).

W kwietniu 2021 roku w internecie pojawił się wpis i fotografia wskazujące, że niebieska pułapka feromonowa na ćmę bukszpanową odławia trzmiele. To żadne zaskoczenie, bowiem kolor niebieski trzmiele uwielbiają. To jednak przestroga, że pułapki kolorowe to nie zabawki.

Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) pochodzi z Azji. W Polsce wykryto ją po raz pierwszy w 2012 roku, w województwie dolnośląskim. To gatunek obcy, inwazyjny z którym mierzy się środowisko ogrodników nie tylko w Polsce. Jest bardzo żarłoczny i płodny, a dodatkowo rozwija aż 3 pokolenia w ciągu roku. Polska dawno nie widziała tak ekspansywnego szkodnika na swoim obszarze. Owadowi niestety sprzyja ocieplanie się klimatu.

Mączlik warzywny (Aleyrodes proletella) to pluskiwak, który wysysa soki z roślin, osłabia je, może przenosić choroby i pozostawia spadź na której rozwijają się grzyby sadzakowe. To coraz groźniejszy szkodnik roślin kapustowatych.

Pajęczyna/przędza na bukszpanie zwykle ogrodnikom przypomina o ćmie bukszpanowej (Cydalimia perspectalis), która jest największym zagrożeniem dla tych roślin w Polsce. Powstaje jednak pytanie, czy każda przędza na roślinach to ćma? Czy w ciemno należy stosować środki ochrony roślin jak widzi się taką przędzę?

Azadyrachtyna to naturalna substancja pozyskiwana z miodli indyjskiej (Azadirachta indica). Jest składnikiem biopreparatów ograniczających szkodniki. Zaburza rozwój larw, ogranicza żerowanie i płodność niektórych gatunków.

Pienikowate, w tym pienik ślinianka (Philaenus spumarius) są bardzo ciekawą rodziną, która charakteryzuje się tym, że ich larwy żerują pod pienistą otoczką z odchodów, która przypomina ślinę.

Dziurkowatość liści drzew pestkowych wywołuje grzyb Clasterosporium carpophilum. Choroba poraża liście, pędy, rzadziej owoce. Objaw choroby może być mylony z żerowaniem szkodników. Warto poznać tą chorobę bo powszchnie się pojawia.

Biopreparaty zawierające wyselekcjonowane, pozyteczne nicienie do zwalczania szkodników upraw (głównie owadów) zwykle mają postać stałą. Ponieważ zawierają żywy organizm w stanie przetrwalnikowym to nie można ich długo magazynować.

Turkuć podjadek oraz ślimaki nagie w niektórych ogrodach stanowią bardzo duże zagrożenie. Warto wykorzystać pułapki chwytne przeciwko nim. Mogą one odławiać żywe osobniki lub je uśmiercać - ogrodnik sam decyduje o tym.

W niechemicznej ochronie roślin przed niektórymi szkodnikami stosuje się preparaty na bazie silikonów, które służą do duszenia szkodników. Takie preparaty nie są środkami ochrony roślin, ale ich użycie nie jest tak wszechstronne jak choćby oleju rydzowego

Żółte tablice lepowe oraz żółte pułapki chwytne (w tym wspomożone feromonem) są wykorzystywane do obserwacji i ekologicznego wyłapywania niektórych szkodników roślin. Kolor żółty jest nieselektywny dla wielu owadów, dlatego jest to kolor uniwersalny.

W niechemicznej ochronie roślin przed niektórymi szkodnikami coraz powszechniej stosuje się preparaty na bazie olejów roślinnych lub mineralnych. Niestety, nie zawsze są stosowane rozważnie. Niekiedy robi się ich "domowe podróbki", które mogą być groźne dla roślin.

Mech nie zawsze jest mile widzianym gościem w ogrodzie, zwłaszcza na trawniku. Rozwija się także na grządkach, roślinach i architekturze ogrodowej. Często myli się go z porostami i glonami. Dlaczego się licznie pojawia? Czy go ograniczać? Jak to robić?

Objaw poskręcanych liści kopru ogrodowego powstaje w następstwie żerowania mszyc, zwłaszcza mszycy wierzbowo-marchwiowej i mszycy wierzbowo-baldaszkowej. Te same gatunki mozna spotkać na innych roślinach selerowatych.

Olej rydzowy pochodzi z lnicznika pospolitego (Camelia sativa). Jest stosowany w kuchni i kosmetyce. Robi się z niego preparaty na niektóre szkodniki, głównie mszyce, miodówki, przędziorki, miseczniki i tarczniki. Używa się go do ograniczania kleszczy w ogrodzie.

Preparaty do ochrony roślin to specyficzne produkty. Niezależnie od tego czy mamy do czynienia z produktem oznaczonym jako ekologiczny, czy nie, ich stosowanie wymaga wiedzy, umiejętności i doświadczenia.

Strąkowiec fasolowy (Acanthoscelides obtectus) to groźny szkodnik dla przechowywanej fasoli ale i niektórych grochów. Potrafi zniszczyć plon. Warto poznać sposoby na jego wykrycie i na zwalczanie.

Na drzewach grusz jednocześnie mogą się pojawić dwaj sprawcy odpowiedzialni za rdzawy kolor - jeden to groźny grzyb - rdza gruszy, a drugi to niegroźne glony - trentepolia. Warto poznać obu sprawców rdzawego koloru, aby ich nie mylić i niepotrzebnie nie zwalczać glonów.

Pchełki ziemne (Alticinae) to nazwa obejmująca różne gatunki chrząszczy z rodziny stonkowate. Są małe, ale żarłoczne i mogą silnie uszkadzać rośliny, zwłaszcza kapustowate.

Pułapka świetlna (samołówka) to urządzenie do monitorowania lotu owadów nocnych, w tym szkodników. Służy badaniom nad bioróżnorodnością, ale i ważna jest w ochronie roślin pozwalając wydawać komunikaty o zagrożeniach.

Śmietka kapuściana (Delia radicum) to jeden z najgroźniejszych szkodników warzyw kapustowatych w ogrodach. Rozwija do trzech pokoleń w ciągu roku. Prezentujemy jak ją monitorować i zwalczać metodami ekologicznymi i chemicznymi.

Na kukurydzy cukrowej (słodkiej), niebieskiej, pop-corn oraz ozdobnej może pojawiać się groźna choroba grzybowa zwana rdzą, która uszkadza głównie liście. Liście jak wiadomo są fabryką odżywiającą kolby

Pułapka świetlna czyli samołówka to urządzenie, które pozwala odławiać nocne owady, reagujące na światło. Pokazuje różne gatunki, w tym te szkodliwe. Odgrywa zatem dużą rolę w faunistyce ale i ochronie roślin

Trociniarka czerwica (Cossus cossus) to groźny szkodnik drzew liściastych, zwłaszcza o miękkim drewnie. Jej gąsienice dorastają aż do 10 cm długości, stąd są zaliczane do grupy największych owadów w Polsce.

Kolonie mszyc są dla mrówek niczym „owady mlekodajne”. Mrówki wcielają się w rolę pasterzy bądź wręcz hodowców, którzy dbają o swą mszycową trzódkę, którą następnie „doją”. Jest to nic innego jak trofobioza.

Niekiedy na roślinach w ogrodzie, na balkonie i w domu pojawia się czarny nalot na liściach, pędach, kwiatach i owocach. To grzyby sadzakowe. Sprzyja im pojaw szkodników-pluskwiaków. Czy są groźne dla roślin, człowieka i zwierząt?

Ćma bukszpanowa to bardzo groźny szkodnik bukszpanów. Atakuje już inne rośliny. Do jej obserwacji stosuje się pułapki feromonowe o różnej budowie. Warto je poznać i warto stosować w swoich ogrodach.

Słonecznica orężówka (Helicoverpa armigera) to gatunek obcy, coraz częściej nalatujący do Polski. Jest groźnym szkodnikiem warzyw, drzew i krzewów owocowych, roślin ozdobnych. Dla niektórych gatunków roślin ma status organizmu kwarantannowego.

Przed zimą należy zabezpieczyć środki ochrony roślin, biopreparaty i nawozy, aby nie uległy uszkodzeniu przez mróz i wilgotność. Warto dokonać selekcji tego co się posiada. Niebezpieczne substancje należy zutylizować zgodnie z prawem.

Jednym z elementów bezpiecznego i odpowiedzialnego stosowania środków ochrony roślin jest ich prawidłowe przechowywanie. Powinno się to odbywać w myśl przepisów prawa, zaleceń producenta ale w oparciu też o zdrowy rozsądek i odpowiedzialność za siebie i innych.

Środki ochrony roślin to lekarstwa dla roślin, po które zawsze należy sięgać w ostateczności w oparciu o rzetelne doradztwo. To ostatnia deska ratunku, a nie droga na skróty. Niestety, już nawet ogrodnikom-hobbystom zagrażają podróbki środków ochrony roślin, dlatego trzeba być ostrożnym.

Rośliny przed chwastami, chorobami i szkodnikami w Polsce można chronić na dwa sposoby: ekologiczny lub integrowany. Totalna chemizacja jest prawnie zakazana. Warto poznać zatem różnice między tymi sposobami.

Pędraki to larwy chrabąszczowatych. Są szkodnikami wielu roślin. Żyją w glebie od 1 roku do nawet 4-5 lat. Uszkadzają podziemne i nadziemne części roślin. Są bardzo groźne, gdy pojawiają się masowo.

Chloropiryfos to neurotoksyna, która była stosowana do zwalczania niektórych szkodników w uprawach rolniczych, ogrodniczych i leśnych. Od 16 kwietnia 2020 nie może być leganie stosowana na obszarze Unii Europejskiej.

Muszka plamoskrzydła (Drosophila suzukii) została wykryta w Polsce w 2014 roku. Jest to bardzo groźny szkodnik roślin owocowych, głównie borówki wysokiej, czereśni, wiśni, ale i innych roślin.

Grzyby z rodzaju Fusarium wytwarzające toksyczne mykotoksyny mogą na kukurydzy wywoływać bardzo groźną chorobę - fuzariozę łodyg. Powoduje ona często zasychanie roślin i ich łamanie się.

W Polsce obowiązuje obecnie podział użytkowników środków ochrony roślin na dwie kategorie - profesjonalny i nieprofesjonalny. Profesjonaliści muszą przechodzić specjalistyczne szkolenia ale za to mogą kupować i stosować środki dla nich przeznaczone, w tym mają szereg obowiązków, których złamanie grozi konsekwencjami karnymi. Nieprofesjonaliści (głównie działkowcy, ogrodnicy przydomowi, użytkownicy domowi) powinni stosować tylko te preparaty, które mają zapis na etykiecie, że są dla nieprofesjonalnych użytkowników.

Gryzonie późnym latem zaatakowały naszą działkę produkcyjną. Przywędrowały z okolicznych pól i zarośli. Mocno uszkodziły nasze rośliny, w tym młode drzewka w sadzie. Nasze niechemiczne metody antyrgyzoniowe nie dały rady, więc sięgamy po dodatkowe sposoby.

Jesień oraz wczesna wiosna to czas, gdy kupujemy cebulki, kłącza lub bulwy różnych roślin do ogrodu. Niekiedy korzystamy z okazji cenowych. Czy jednak sprawdzamy jakość tego za co płacimy? Czy zawsze wsadzamy zdrowe rośliny? A może ryzykujemy? warto poczytać ten tekst.

Gdy niedaleko upraw marchwi i innych roślin selerowatych rosną głogi, to rośliny może licznie opanować mszyca głogowo-marchwiana (Dysaphis crataegi). Jest to groźny szkodnik m.in. marchwi, pietruszki, selera, kopru, pasternaku i innych, który rozwija kilka pokoleń w ciągu roku. Warto poznać tego owada i metody jego zwalczania.

Chwasty, choroby i szkodniki jeżeli licznie się pojawią i nic z nimi się nie robi w ogrodzie mogą uszkodzić rośliny, a także obniżyć wysokość oraz jakość plonu. To z tego powodu wdraża się niechemiczną bądź chemiczną ochronę roślin, aby temu zapobiec. Ochrona roślin nigdy nie powinna być prowadzona w ciemno, bez wiedzy o zagrożeniu, bez analizy przypadku, bez obserwacji rozwoju sytuacji.

Zagadnieniem ochrony operatora Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin zajmuje się od 2008 roku, prowadząc Inicjatywę bezpiecznego i zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin pod hasłem „Nie tylko plony potrzebują ochronny”. Partnerem Inicjatywy jest DIONP, a honorowy patronat nad Inicjatywą objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) zagraża istnieniu bukszpanów w Polsce. Szkodnik rozwija kilka pokoleń w ciągu roku, stąd też uszkadza rośliny od marca/kwietnia do nawet listopada. Można ją zwalczać ekologicznie za pomocą bakterii Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki zawartych w specjalnych biopreparatach przeznaczonych do opryskiwania roślin.

Monilioza gruszy lub brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych to określenia na tą samą chorobę grzybową, która pojawia się na drzewach grusz. Chorobę wywołuje grzyb Monilia fructigena. Patogen ten niszczy owoce, które nie nadają się do spożycia, ale również powoduje uszkodzenia pędów i gałęzi. Ta sama choroba występuje także na jabłoniach.

Plusknia jagodziak (Dolycoris baccarum) to pluskwiak, który coraz częściej uszkadza rośliny w ogrodach, sadach, jagodnikach, ale także i na polach rolniczych. Wysysa soki z tkanek, osłabia rośliny, a także sprzyja gniciu owoców, w tym psuć może ich smak.

Omacnica prosowianka to najgroźniejszy szkodnik kukurydzy w Polsce. Może uszkadzać też inne rośliny np. jabłonie, maliny, chmiel, proso, sorgo, rabarbar, paprykę, pomidora, fasolę, winorośl, buraka i wiele innych. Dla potrzeb jej zwalczania biologicznego lub chemicznego prowadzi się jej monitoring występowania i sygnalizację terminu zwalczania.

Obawiasz się stosować środki ochrony roślin? Stosowanie środków ochrony roślin wymaga wiedzy i doświadczenia. Wymaga też uważności i odpowiedzialności. Sposób postępowania z produktem określa etykieta-instrukcja dołączona do opakowania. Czy wiesz, że opracowanie nowego środka ochrony roślin trwa około 11 lat i obejmuje ponad 150 różnego rodzaju badań – od podstawowych testów chemicznych i fizycznych po badania toksykologiczne i ekotoksykologiczne?

W Polsce narasta od kilku lat problem zasychania ulistnienia żywotników (tuj), cisów i jałowców, przez co tracą walory dekoracyjne. Pojawia się coraz więcej chorób grzybowych, a dodatkowo pogoda nie sprzyja roślinom (np. susza glebowa) i też mogą zamierać. Niestety, ale nasila się również problem szkodników, a zwłaszcza dwóch gatunków uszkadzających ulistnienie - licinka tujowiaczka i licinka jałowcowiaczka.

Osoby uprawiające kukurydzę, proso zwyczajne, sorgo, a także mający ogródki z trawnikiem oraz trawami ozdobnymi np. miskantami, kostrzewami, życicami, trawami pampasowymi, rozplenicami, prosem rózgowatym, turzycami i innymi roślinami z rodziny wiechlinowate mogą spotkać zamierające rośliny na skutek żerowania znanego szkodnika - ploniarki zbożówki.

Czy są na rynku preparaty do ochrony roślin, które nie szkodzą pszczołom? Na takie pytanie trudno odpowiedzieć jednym zdaniem. Upraszczając – tak, są takie preparaty które nie szkodzą zapylaczom. Co nie oznacza, że przy ich stosowaniu nie trzeba przestrzegać pewnych zasad i ograniczeń.

Turkuć podjadek to jeden z większych owadów występujących w Polsce. Część ogrodników niestety ma z nim przykre doświadczenia w postaci uszkodzonych bądź zniszczonych upraw. Problematyczne jest to, że owad ten ma dwojaką naturę – pożyteczną oraz może być szkodnikiem w ogrodzie. Na którą szalę przechyli się jego status zależy od liczebności.

Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza) to choroba grzybowa wywoływana przez dwa patogeny: Monilinia laxa i Monilina fructigena. Chorobie sprzyja obecność na drzewach lub pod drzewami tzw. mumii owocowych, czyli zaschniętych, chorych owoców na których są zarodniki grzybów patogenicznych. Monilioza poraża zwłaszcza wiśnie, śliwy oraz czereśnie, ale także można ją czasem spotkać na brzoskwiniach i morelach.

Chemiczna ochrona roślin jest stosowana na działkach i ogrodach do ograniczania chwastów, chorób i szkodników. Musi być zawsze wykorzystywana jako ostatnia deska ratunku, gdy metody niechemiczne nie poradzą sobie z zagrożeniem. Piszemy jak ją stosować z głową.

Coraz częściej się zdarza, że od kwietnia lub maja, czyli na początku wegetacji roślin, część drzew i krzewów owocowych wykazuje objawy większego bądź mniejszego skręcenia liści. Na niektórych mogą się ponadto pojawiać różne przebarwienia, zgrubienia czy wręcz narośla.

Szarek komośnik (Bothynoderes punctiventris) oraz ryjosz burakowiec (Tanymecus palliatus) to duże chrząszcze z rodziny ryjkowcowate (Curculionidae). W ostatnich latach stały się dużym zagrożeniem dla buraków w Polsce. Szczególnie groźny jest szarek komośnik, który niszczy rośliny na dużym obszarze. Czynników może być wiele odpowiedzialnych za taki stan rzeczy, w tym zmiany klimatu. Wzrost szkodliwości nastąpił nagle, doprowadzając do poważnych strat w zasiewach buraków cukrowych. Owad żeruje głównie na roślinach szarłatowatych (lub wg. innej nomenklatury na komosowatych) do których zalicza się wszystkie buraki, ale choćby i chwasty np. łobody, szarłaty, komosy. W ciągu kilku godzin potrafi całkowicie zniszczyć wschodzące siewki buraków.

Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) to dla niektórych ogrodników szkodnik, choć trzeba pamiętać, że odgrywa też pozytywną rolę w przyrodzie. Ogrodnicy wyłapują turkucie uszkadzające ich rośliny. Pomagają im ptaki, jeże, jaszczurki, węże czy też ryjówki. Okazuje się, że turkuć ma także swoich pasożytów zewnętrznych (ektopasożyty). Przykład znaleźliśmy na działce DIONP podczas rozkopywania pułapki z obornikiem, w której pojawiły się młode turkucie. Część z nich miała na ciele pasożyty wpojone w przestrzenie pomiędzy tarczkami chityny.

Na porzeczkach dość często pojawiają się mszyce. Niektóre wywołują ciekawe objawy, jak pojaw narośli na liściach przebarwiających się na czerwono. Każda mszyca posiada aparat gębowy typu kłująco-ssącego za pomocą którego wbija się w tkankę i wysysa z niej soki. Im więcej mszyc na roślinie tym większe zagrożenie, zwłaszcza na początku wegetacji oraz w okresach suszy.

Rdza rododendrona (różanecznika) pojawia się na liściach i ogonkach liściowych. Początkowo na wierzchniej stronie liści pojawiają się delikatne żółtawozielone plamki (punkciki). Dobrze są widoczne na tle ciemnozielonej tkanki liścia. Z czasem tych plamek przybywa i liść staje się znacznie jaśniejszy od zdrowych. Takie objawy mogą przypominać chlorozę wywołaną brakiem składników pokarmowych w glebie. Na spodzie liścia pojawiają się rdzawe poduszeczki co zdradza przyczynę choroby.

Mączniak jabłoni to jedna z najbardziej charakterystycznych i łatwych do rozpoznania chorób jabłoni. Często się uważa, że pojawia się wyłącznie w lata ciepłe i deszczowe. Nie jest to jednak prawdą. Dobrze sobie radzi w lata suche bo do infekcji liście nie muszą być zwilżone. Sprzyjają mu łagodne zimy i lata o małej ilości opadów. Grzyb zimuje pomiędzy łuskami pąków i od wiosny zaczyna porażać rośliny.

W okresie wiosennym w niektórych ogrodach można zobaczyć silnie poskręcane liście jabłoni. Na niektórych liściach może tworzyć się na górnej stronie jakby narośl. Jest twarda i często przybiera czerwony, czy też wręcz karminowy kolor. Co to jest?