W Polsce występują dwa gatunki jeży: jeż wschodni oraz jeż europejski/zachodni. Oba gatunki są objęte częściową ochroną gatunkową. Są sprzymierzeńcami rolników i ogrodników w walce ze szkodnikami. Jeże są mięsożerne. Zjadają oseski gryzoni, a także różne owady. Ich smakołykiem są też dżdżownice. Odgrywają ogromną rolę w przyrodzie.

Skulik przędziorkowiec (Stethorus punctillum) to chrząszcz należący do rodziny biedronkowatych, rodzaju Stethorus. Jest to najmniejsza z biedronek występujących naturalnie w Polsce, a tych gatunków jest ponad 70. Owad ten jest wrogiem naturalnym przędziorków.

Na terenie Polski występuje modliszka zwyczajna (Mantis religiosa L.), dokładnie jej dwa podgatunki: M. religiosa polonica oraz M. religiosa religiosa. Drugi człon łacińskiej nazwy gatunku „religiosa” odwołuje się do postawy modliszki, której przednie odnóża typu chwytnego są tak ułożone, jakby się modliła. Modliszka jest owadem pożytecznym, podlegającym ochronie. W ogrodzie pomaga ograniczać uciążliwe owady, w tym szkodniki.

Majkowate inaczej oleicowate (Meloidae) charakteryzują się nie tylko ciekawym wyglądem, co zwłaszcza niesamowitym cyklem rozwojowym. Są one zaliczane do pasożytów niektórych pszczół samotnic. W Polsce występuje 18 gatunków majkowatych, z czego 11 uznano za ginące i zagrożone wyginięciem, więc jak spotkacie majkowate u siebie w ogrodzie to czujcie się jako nieliczni jacy ją zobaczyli.

Aż 84% z 264 gatunków roślin uprawianych w Europie jest zapylane przez owady. Motyle, pszczoły samotnice, bzygi czy chrząszcze ciężko pracują, by dostarczyć pokarm dzikim zwierzętom, ale przede wszystkim, by zwiększyć wysokość i jakość plonów. Dbanie o nie, jest więc dobre nie tylko dla nich samych, ale także dla ogrodu, bioróżnorodności i przyrody.

Wypalanie traw przez część jeszcze osób jest uważane za naturalny zabieg imitujący naturalne pożary w przyrodzie. Uważają oni również, że to ważny zabieg użyźniający glebę oraz ograniczający chwasty, choroby i szkodniki roślin. Obecny postęp naukowy pokazuje, że celowe podpalanie traw niesie przyrodzie i człowiekowi więcej szkód niż pożytku.

Murarka ogrodowa (Osmia rufa) stała się pszczołą hodowlaną. Zbiera się jesienią lub kupuje zimą jej kokony. Powstaje jednak pytanie - kiedy je wiosną wykładać i jak to robić, aby zasiedliła ule i hotele jakie dla niej zbudowano?

Hotel (domek) dla owadów to celowo ustawiana w ogrodzie lub na balkonie/tarasie konstrukcja utworzona z surowców naturalnych, której głównym celem jest ochrona bioróżnorodności w naszym otoczeniu. Hotel stanowi miejsce schronienia, zimowania oraz niekiedy wstępnego rozwoju niektórych gatunków. Znajdą w nim miejsce także owady zapylające kwiaty oraz pomagające nam walczyć ekologicznie ze szkodnikami roślin.

Pająki (Araneae) i Kosarze (Opiliones) należą do pajęczaków. Choć to odrębne rzędy systematyczne, to jako niewyspecjalizowane drapieżniki pomagają nam walczyć z wieloma szkodnikami w ogrodzie, w tym natrętnymi owadami. Są bardzo pożyteczne

Gady (Reptilia) są reprezentowane przez wiele gatunków. Wśród nich dla ogrodników szczególnie pożyteczne są: zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka i padalec. Warto je chronić a nie zabijać, co zdarza się w przypadku zaskrońca i padalca.

Bzygowate (Syrphidae), w tym bzyg pospolity, bzyg brzęk, bzyg prążkowany, to wrogowie naturalni mszyc i innych szkodników roślin. Sa to bardzo pożyteczne owady, choć larwy wskutek swojego małoatrakcyjnego wyglądu niekiedy są mylone ze szkodnikami i zabijane.

Złotookowate (Chrysopidae) są reprezentowane przez złotooka pospolitego (Chrysopa carnea). To wrogowie naturalni mszyc, przędziorków i innych szkodników. Mogą zjadać jaja, larwy, gąsienice, a niekiedy i osobniki dorosłe. Warto je chronić.

Nie trzeba daleko szukać, aby podziwiać piękno przyrody. Czasami ucieka nam to, co nas otacza tu i teraz. Wystarczy się rozglądnąć. Wystarczy przystanąć, czasem schylić się i podziwiać piękno rodzimej flory ale i fauny. Nasze ogrody powinny być miejscami łączącymi to co dzikie z tym co celowo wprowadzamy. Musimy wyczuć granice bycia perfekcjonistami w tym co w nich robimy, aby nie zmienić ogrodów w sztuczne twory.

Grube pnie i konary jakie zostały po ścięciu drzew warto przemienić w miejsca chroniące bioróżnorodność w ogrodzie. Staną się oazą dla wielu gatunków, które będą tu się chronić, zimować lub rozwijać.

Współzałożyciel DIONP był konsultantem naukowym filmu na Planete+ o walce biologicznej pt. "Pożyteczne owady - strażnicy naszych pól". To niezwykle ciekawy film pokazujący praktyczne wykorzystanie wrogów naturalnych szkodników.

Moda na "las w słoiku", grzyby leśne w ogrodzie, różne naturalistyczne dekoracje roślinne sprawiła, że przestępcy zaczęli dewastować lasy pozyskując surowiec. Trzeba pamiętać, że kradzież ściółki, mchów, porostów oraz roślin z lasów publicznych jest karalna.

Biedronka azjatycka (Harmonia axyridis) występuje w Polsce od 2006 roku. Aktualnie zasiedla już cały kraj. Efektywnie zwalcza mszyce i inne szkodniki. Czy stanowi jednak aktualnie zagrożenie dla roślin i bioróżnorodności? Czy powinna być zwalczana? O tym nasz artykuł.

Biedronka azjatycka (arlekin) to gatunek inwazyjny ale zadomowiony w Polsce. Ma wiele form kolorystycznych chrząszczy, co utrudnia jej rozpoznanie. Nie ma obecnie statusu szkodnika roślin w Polsce, lecz pomaga zwalczać mszyce.

Od września, przez październik do listopada do naszych domów i mieszkań na wsiach i w miastach zaczynają wchodzić różne owady i pajęczaki. To naturalne zjawisko. Niektóre jak np. biedronka azjatycka masowo migrują, inne pojedynczo. Odpowiedzialna osoba za przyrodę nigdy nie będzie wzywała do ich zabijania. Polecamy budowanie hoteli dla owadów, które staną się dla nich alternatywnym miejscem zimowania.

Ciekawym gatunkiem, o którym jednak niewielu ogrodników słyszało jest biedronka mączniakówka zwana kroszelą (Psyllobora vigintiduopunctata), która odżywia się grzybami, zwłaszcza pasożytniczymi należącymi do workowców, w tym wywołującymi znane mączniaki na roślinach ozdobnych, warzywnych i owocowych. .

Rezerwat znajduje się na terenie Białowieskiego Parku Narodowego. Jego rodowód sięga 1929 r. Obecnie ma powierzchnię około 30 ha. Na wybiegach spotkać: żubry, koniki polskie, łosie, jelenie, sarny, dziki, żubronie, rysia i wilki.

Biedronki to wrogowie naturalni mszyc, ale także i innych szkodników. Drapieżne są chrząszcze i larwy. Potrafią zjeść do 2, a niektóre gatunki nawet do 5 tysięcy mszyc w ciągu życia. W Polsce jest ponad 60 gatunków biedronkowatych, które warto chronić.

Miło nam poinformować, że współzałożyciel DIONP był jednym z czterech profesorów, którzy udzielili wywiadu pani red. Katarzynie Burda na temat wpływu zmian klimatu na pojaw nowych gatunków organizmów w Polsce i zmian zachodzących w przyrodzie. Materiał ukazał się w Newsweek Nr 39/2020 na stronach 72-74.

Kret choć odgrywa ogromną, pożyteczną rolę w przyrodzie, w tym wspomaga rolników i ogrodników w walce z wieloma szkodnikami potrafi doprowadzić do spadku dekoracyjności ogrodu, ale także i do utraty niektórych roślin na skutek podkopywania ich korzeni bądź tworzenia kopców. Są sytuacje, że potrzebna jest akcja ich przepłoszenia, ale dyskusyjne jest zabijanie kretów. Przypominamy, że nieprofesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin jakimi są działkowcy i ogrodnicy przydomowi nie mogą zgodnie z prawem stosować środków ochrony roślin dla profesjonalistów, bez posiadania stosownych kursów. Tak samo jest z tabletkami zawierającymi fosforowodór zabijającymi krety i choćby szereg gryzoni. Te mogą stosować tylko wyszkolone ekipy deratyzacyjne.

Mniszek lekarski uznawany jest za chwast, ale ma także zastosowanie choćby w kuchni, medycynie, kosmetyce. Nie wszyscy go akceptują w swoich ogrodach, stąd jest zwalczany. Zachęcamy jednak do tego, żeby w okresie kwietnia do początku maja wstrzymać się z jego koszeniem, po to aby cenne gatunki skorzystały z jego pyłku i nektaru.

Zapraszamy do konkursu z wiedzy ekologicznej. Napisz na nasz adres e-mail, jakie organizmy pożyteczne można spotkać w ogrodzie i jakie szkodniki zwalczają? Na odpowiedzi czekamy do 8 maja 2020. Nagrodzimy 3 najbardziej obszerne, samodzielne wypowiedzi małymi hotelami dla owadów ufundowanymi przez Centrum Uprawy, Nawożenia i ochrony Roślin.

Od kilku lat w Polsce trwa moda na budowanie w przestrzeni miejskiej, wiejskiej, w ogrodach zoologicznych, ogrodach botanicznych, arboretach, a w tym ogrodach przydomowych i na działkach ROD hoteli dla owadów tudzież zwanych domkami dla owadów. Czy to tylko moda? Czy to chęć posiadania ciekawej konstrukcji celem pochwalenia się innym? A może to faktycznie troska o przyrodę i chęć jej pomocy?

Ule dla murarki ogrodowej (Osmia rufa) warto mieć w ogrodach i na balkonach. Owady preferują miejsca zaciszne ale ciepłe, w pobliżu kwiatów. Warto tworzyć dla nich miejsca ostojowe.

Ptaki odgrywają ogromną, pozytywną rolę w przyrodzie, w tym w naszych ogrodach. Choć klimat się zmienia i coraz trudniej spotkać śnieg, to jednak w niektóre lata trzeba wspomóc te zwierzęta dokarmiając je. Trzeba to jednak robić z głową.