Niebieskie pułapki na ćmę bukszpanową – co z trzmielami?
15 kwietnia, 2021Miodówka gruszowa czerwonawa – szkodnik grusz
30 kwietnia, 2021Mospilan 20 SP zarejestrowany do zwalczania ćmy bukszpanowej w ogrodach
W Polsce w 2012 roku pojawił się dotychczas nienotowany szkodnik, który potrafi w ciągu kilku tygodni zniszczyć rośliny mające po kilkadziesiąt lat, nie wspominając o zabytkowych bukszpanach okalających dwory, czy też pałace. Tym szkodnikiem jest ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) - określana słusznym mianem „azjatyckiego najeźdźcy”. To gatunek inwazyjny, który najprawdopodobniej przedostał się do Polski z Niemiec, gdzie go zawleczono z Azji wraz z materiałem roślinnym.
Pierwsze informacje o pojawie ćmy w Polsce pochodzą z okolicy Gór Sowich (Dolny Śląsk). Od tego momentu datuje się ekspansję szkodnika na kolejne województwa położone w południowej i środkowej części kraju. W 2019 roku obecność gąsienic zanotowano już w Gdańsku i Szczecinie, a w 2020 roku już niemal w całej Polsce notuje się jej obecność, przy czym na południu i w środkowej części kraju jest jej najwięcej. Ekspansja przesuwa się na północ kraju.
Ćma to szkodnik wyjątkowy, stąd określany jako "azjatycki najeźdźca"
Ćma bukszpanowa to szkodnik z jakim Polska dawno się nie zetknęła. Ostatni porównywalny do niej gatunek to szrotówek ksztanowcowiaczek, choć ten nie powodował całkowitej eksterminacji roślin. Kasztany zwykle odbijały. W przypadku ćmy, bukszpany pozostawione same sobie giną. Co zatem sprawia, że ćma jest tak groźna?
Owad ten rozwija dwa, czasem trzy pokolenia w ciągu roku, a jego gąsienice są bardzo żarłoczne, w tym podstępne. Początkowo ich żerowanie jest niezauważalne dla obserwatorów, gdyż z zewnątrz krzewu bukszpanu nic się nie dzieje, nadal jest on zielony, ale jest on wyjadany od środka. Dopiero po rozchyleniu gałązek takiej rośliny można zobaczyć, że wewnątrz krzewu pojawiają się gołożery, które dodatkowo pokrywa biaława przędza.
Młode osobniki początkowo zeskrobują skórkę górną i wyjadają miękisz młodych liści bukszpanu powodując powstawanie na nich białawych plam, które z czasem żółkną, zamierają i wykruszają się. Z zewnątrz wygląda to tak, jakby bukszpan placowo zaczął zasychać. Gdy tylko gąsienice lekko podrosną nie ma już dla nich żadnych przeszkód i mogą całkowicie wyjadać liście oraz młode pędy. W wyniku intensywnego żerowania powstają rozległe gołożery pokryte brązowawą przędzą z zielonkawymi odchodami szkodnika. Wyczuwalny jest charakterystyczny, ostry zapach zgnilizny. Silnie ogryzione krzewy bukszpanu szybko tracą ulistnienie – żółkną i zasychają. Gdy roślina utraci wszystkie liście nie ma już zwykle szans na przeżycie. W wielu ogrodach doszło do masowego wycinania zaschniętych bukszpanów, których nie udało się uratować.
Jeden zabieg ochrony roślin zwykle nie wystarcza
Gąsienice ćmy bukszpanowej występują na roślinach od marca aż do października lub listopada z krótkimi okresami przerw, gdy latają motyle, składają jaja lub gdy szkodnik wchodzi w stadium poczwarki kolejnego pokolenia. Ćma bukszpanowa doprowadziła do ogromnych strat w nasadzeniach bukszpanów w wielu miejscowościach często z tego powodu, że zapomniano, że ma w ciągu roku kilka pokoleń, stąd jednokrotne zwalczanie zwykle nie wystarcza. To ciągła walka ze szkodnikiem, przez cały sezon wegetacyjny. Problemem jest również to, że już obok bukszpanów gąsienice zaczęły żerować na innych roślinach m.in. irgach, ostrokrzewach czy trzmielinach, które również powszechnie się uprawia w wielu ogrodach.
Mospilan 20 SP od wiosny 2020 leganie można stosować do zwalczania ćmy
Od wiosny 2020 roku do ochrony bukszpanu (w gruncie i pod osłonami, w tym dla profesjonalistów i hobbystów) przed ćmą bukszpanową można wykorzystać preparat Mospilan 20 SP, który jest doskonale znany wszystkim większym oraz mniejszym ogrodnikom.
Zawiera on substancję czynną acetamipryd, która ma działanie na roślinie systemiczne, wgłębne, translaminarne i przemieszcza się z sokami rośliny, co powoduje, że dociera do każdej komórki rośliny, więc zabezpiecza krzew bukszpanu całościowo. Na gąsienice ćmy preparat oddziałuje kontaktowo, ale i żołądkowo.
Gdy jeden zabieg nie wystarczy na ćmę co zrobić?
Znając biologię szkodnika i prowadząc monitoring jego występowania w ogrodzie preparat Mospilan 20SP można użyć dwa razy w sezonie wegetacyjnym. Gdy zaistnieje potrzeba większej liczby zabiegów należy użyć inną substancję czynną albo zarejestrowany do zwalczania ćmy biopreparat na bazie bakterii Bacillus thuringiensis. Jest to polecane rozwiązanie w metodzie integrowanej ochrony roślin ozdobnych, aby naprzemiennie stosować metodę biologiczną z chemiczną. Poleca się naprzemiennie stosować Mospilan 20 SP z walką biologiczną jeżeli w ogrodzie wykonuje się więcej niż 2 zabiegi ochrony roślin.
Jak stosować Mopsilan 20 SP?
Maksymalne zalecane stężenie dla jednorazowego zastosowania preparatu to 0,04% czyli jest to 4 g preparatu rozpuszczone w 10 litrach wody. W przypadku dużego nasilenia występowania ćmy można dodać do cieczy roboczej adiuwant Slippa w ilości: Mospilan 20 SP w stężeniu 0,04% + Slippa 0,05% (czyli 4 g środka Mospilan 20 SP + 5 ml adiuwanta Slippa w 10 litrach wody). Zalecana ilość wody w uprawie roślin ozdobnych przy użyciu opryskiwaczy ręcznych to 300-2000 l/ha (czyli 3-20 l/100 m2).
Przy opryskiwaniu małych roślin bukszpanu lub ich niewielkiej liczby celem ograniczenia pozostałości cieczy roboczej (żeby nic absolutnie nie wylewać) poleca się zrobienie testu z czystą wodą, aby sprawdzić, ile cieczy potrzeba na ochronę danego krzewu/ów i następnie w kolejnym dniu w takiej ilości wody rozpuścić odpowiednią ilość preparatu i zastosować na suche rośliny. Taki sposób określenia ilości cieczy pozwala racjonalizować koszty i chronić środowisko, gdyż nie trzeba nic wylewać. Całą ciecz należy wypryskać na chronioną roślinę. Nie wolno zapominać o opryskaniu wnętrza krzewu, a nie tylko jego zewnętrznej części. Preparat Mospilan 20 SP jest niezależny od temperatury. Gdy zajdzie konieczność zwalczania dużej liczby gąsienic to należy pamiętać, że odstęp pomiędzy zabiegami tym samym preparatem to co najmniej 7-10 dni. Poleca się jednak naprzemienne stosowanie różnych substancji czynnych, co zapobiega uodparnianiu się szkodników na środki ochrony roślin.
Nie każdy preparat owadobójczy wolno stosować na ćmę!
Należy pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem nie wolno do zwalczania ćmy bukszpanowej stosować preparatów niezarejestrowanych do stosowania w uprawach bukszpanu, nie wspominając o niedopuszczonych do obrotu na obszarze Polski. Muszą posiadać informację o zarejestrowaniu do zwalczania ćmy, co zawsze pisze w etykiecie. Mospilan 20 SP i zawarty w nim acetamipryd jest takim właśnie preparatem, który legalnie można już stosować.
Należy wiedzieć, że „Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zapoznaj się z zagrożeniami i postępuj zgodnie ze środkami ostrożności wymienionymi na etykiecie”.
Autor: mgr Beata Bereś (DIONP)
Opracowano na podstawie własnego doświadczenia i literatury. Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). DIONP wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.dionp.pl
Filmy o ćmie bukszpanowej
Jak zwalczać ćmę bukszpanową? - przegląd metod
Pułapka feromonowa na ćmę bukszpanową
Ćma bukszpanowa niszczy bukszpany
2 Comments
Czyli jego użycie jest już legalne?
oczywiście