Bezpieczne lekarstwa dla roślin to bezpieczny Działkowiec
10 listopada, 2020Idzie zima czas zadbać o preparaty do pielęgnacji roślin
14 listopada, 2020Środki ochrony roślin wymagają odpowiedniego przechowywania
Jednym z elementów bezpiecznego i odpowiedzialnego stosowania środków ochrony roślin (śor) jest ich prawidłowe przechowywanie. Prawidłowe przechowywanie śor to przechowywanie zgodnie z przepisami prawa i zaleceniami producenta. Mamy też wiele dobrych praktyk związanych z przechowywaniem, które w tym tekście opiszę.
Dlaczego to jest ważne?
Na początek warto uświadomić sobie dlaczego temat przechowywania śor jest istotny. Środki do ochrony roślin, podobnie jak leki dla ludzi, to bardzo zróżnicowane produkty o różnej postaci, toksyczności i mechanizmie działania. Część z nich, również ekologicznych, jest sklasyfikowana jako niebezpieczne i/lub toksyczne dla organizmów wodnych. Ponieważ ze stosowaniem śor zawsze wiąże się pewne ryzyko, podobnie jak leki, nie mogą być one magazynowane byle jak i byle gdzie. Czy leki nasercowe i strzykawki z insuliną trzymamy pod zlewem lub w schowku na szczotki? No właśnie. I tak samo powinniśmy postępować ze środkami ochrony roślin. Pozwala to nie tylko zachować właściwości danego preparatu, ale też zapobiec zanieczyszczeniu środowiska. O dostaniu się w niepowołane ręce nie wspominając.
Ogólne zasady przechowywania
Środki ochrony roślin przechowujemy w oryginalnych opakowaniach. Nie zrywamy etykiet z opakowań, nie przelewamy preparatów do np. butelek po napojach. Preparaty przechowujemy w zamkniętym, odpowiednio oznaczonym miejscu (przykład na fotografii). Razem ze śor nie przechowujemy żywności, napojów, pasz ani innych produktów. Także odzież ochronną przechowujemy poza magazynem śor. Z preparatami możemy przechowywać jedynie puste opakowania po śor oraz opakowania z niepełnowartościowymi preparatami.
Jeśli przechowujemy niewielką ilość preparatów, rolę magazynu może spełniać zamykana na klucz, trwała szafa z nienasiąkliwego i ognioodpornego materiału. Szafka powinna być skonstruowana w taki sposób, aby jej dolna część umożliwiała zatrzymanie i zebranie przypadkowo rozsypanych lub wyciekających preparatów.
Ze względu na ograniczoną trwałość śor, nie powinno się ich przechowywać dłużej niż jeden rok. Preparatów lepiej nie kupować na zapas aby uniknąć ich przeterminowania. Dobrą praktyką jest posiadanie zapasu wystarczającego na 6 miesięcy działalności.
Lokalizacja magazynu środków
Magazyn lub szafkę na śor powinniśmy zlokalizować z dala od miejsc podatnych na pożar i zalanie oraz wrażliwych na zanieczyszczenia chemiczne (np. zbiorniki i cieki wodne, ujęcia wody). Bezpieczna odległość to minimum 20 metrów.
Przepisy wymagają też, aby śor przechowywać w miejscach lub obiektach, w których zastosowano rozwiązania zabezpieczające przed zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i podziemnych oraz gruntu. W uproszczeniu, chodzi o to, aby podłoga w magazynie była szczelna – nieprzepuszczalna dla cieczy. Jeśli w pomieszczeniu znajduje się kratka i zbiornik ściekowy, nie może być on połączony z kanalizacją. Dobrze, aby posadzka miała gładką, łatwą z utrzymaniu czystości powierzchnię.
Dostęp do magazynu
Do środków ochrony roślin nie mogą mieć dostępu osoby nieupoważnione, zwłaszcza dzieci. Miejsce ich składowania należy więc odpowiednio zabezpieczyć. Szafka czy drzwi wejściowe do magazynu powinny mieć zamykany na klucz zamek lub kłódkę. Również okna należy zabezpieczyć przed dostaniem się do magazynu niepowołanych osób.
W pobliżu magazynu w dobrze widocznym miejscu umieszczamy instrukcję bezpiecznego postępowania ze środkami ochrony roślin, listę telefonów alarmowych oraz opisy znaczenia umieszczanych na opakowaniach znaków ostrzegawczych, symboli i piktogramów.
Wyposażenie i organizacja magazynu
Miejsce przechowywania śor powinno mieć zamontowane oświetlenie oraz zapewnioną wentylację i izolację przed mrozem czy upałami. Półki powinny być wykonane z nienasiąkliwego materiału i odpowiednio wykończone (pozbawione ostrych krawędzi i elementów mogących uszkodzić opakowanie). Na półkach preparaty proszkowe i granulowane ustawiamy nad płynnymi.
W magazynie wydzielamy miejsca do:
Sytuacje awaryjne i postępowanie z odpadami
W każdym magazynie powinny znajdować się niezbędne akcesoria do neutralizacji wycieków i rozproszeń: ręcznik papierowy, szczotka, szufelka, wiaderko z trocinami (lub innym absorbentem – do zbierania płynnych śor), torby plastikowe, pojemnik na skażone materiały. Jeśli dojdzie do rozlania lub rozsypania śor trzeba je od razu zebrać i umieścić w pojemniku na materiały skażone. Nie spłukujemy rozlanych lub rozsypanych środków ochrony roślin do ścieków komunalnych!
Puste opakowania oznaczone określonymi piktogramami oddajemy do sklepu w którym kupiliśmy produkt. Sposób postępowania z opakowaniami pokazany jest na infografice. Opakowania z resztkami produktów i produktami niepełnowartościowymi oraz zużytą odzież ochronną traktujemy jako odpad niebezpieczny i przekazujemy firmom, które mają pozwolenie na odbiór odpadów niebezpiecznych. Odpady niebezpieczne przyjmują również niektóre Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Uwaga: Powyższe zalecenia spisałam zmyślą o osobach które przechowują raczej mniejsze ilości preparatów. Osoby magazynujące większe ilości zachęcam do pobrania przewodnika Dobrej Praktyki Ochrony Roślin poświęconemu między innymi temu zagadnieniu: Ponadto źródłem informacji na temat przechowywania śor jest Rozp. MRiRW w sprawie sposobu postępowania przy stosowaniu i przechowywaniu środków ochrony roślin – Dz.U. 2013, poz. 625.