Jak ograniczać gryzonie w sadzie bez chemii?
8 kwietnia, 2020
Mączniak jabłoni (Podosphaera leucotricha)
28 kwietnia, 2020Poraziki = mszyce na liściach jabłoni
W okresie wiosennym w niektórych ogrodach można zobaczyć silnie poskręcane liście jabłoni. Na niektórych liściach może tworzyć się na górnej stronie jakby narośl. Jest twarda i często przybiera czerwony, czy też wręcz karminowy kolor. Co to jest? To nic innego jak efekt żerowania pod spodem liści porazika szczawiowego (odpowiada za te narośla) lub porazika jabłoniowo-babkowego. Poraziki to nic innego jak mszyce.
"Dziwne" narośla na jabłoni - co to?
Mszyca jabłoniowo-babkowa (Dysaphis plantaginea)
Uskrzydlone mszyce są brązowoczarne, o długości do 2 mm, natomiast postacie bezskrzydłe są owalne i silnie wypukłe o długości 2,5 mm, w kolorze ciemnoczerwonym. Ponieważ ich ciało jest pokryte woskowym nalotem, to wyglądają na fioletowo-niebieskie. Larwy i nimfy są barwy różowej. Mszyce mają aparat gębowy typu kłująco-ssącego czyli wysysają soki. Jaja zimowe są czarne. Jest to gatunek dwudomny czyli ma więcej niż jednego żywiciela i są nim jabłonie, rzadziej grusze ale i pospolita w Polsce babka zwyczajna (roślina lecznicza, tudzież chwast) i inne gatunki z rodzaju Plantago (babka). Zimują czarne jaja na pędach jabłoni/grusz w pobliżu pąków. Na przełomie marca i kwietnia wylęgają się larwy, które rozpoczynają żerowanie na pąkach. W zależności od pogody, po 2-4 tygodniach pojawiają się bezskrzydłe samice, które rodzą dzieworodnie wydają na świat do 180 larw. W trakcie całego sezonu wegetacyjnego na jabłoni może rozwinąć się od 6 do 8 pokoleń mszycy jabłoniowo-babkowej. W między czasie zwykle od 2 lub 3 pokolenia pojawiają się w kolonii osobniki uskrzydlone, które przelatują na żywicieli letnich, czyli rośliny babki.
Mszyca jabłoniowo-szczawiowa (Dysaphis radicicola)
Uskrzydlony osobnik będący założycielem kolonii jest popielaty lub szarozielony z woskowym nalotem po bokach ciała. Ciało długości do 3 mm ma owalny kształt. Czułki, odnóża i syfony są czarne. Bezskrzydła, dzieworodna samica jest szarozielona, a larwy przyjmują kolor różowy. Osobniki migrujące na żywiciela letniego mają skrzydła, ale przybierają wówczas barwę szarozieloną, a na ciele widoczna staje się ciemna plamka na odwłoku. Zimują czarne jaja na pędach w pobliżu pąków. Wiosną larwy żerują pod spodem liści jabłoni powodując powstanie charakterystycznych, karminowych narośli (wybrzuszeń). Pod spodem liści można znaleźć osobniki. W okresie lata osobniki uskrzydlone przelatują na rośliny szczawiu.
Szkodliwość
Oba gatunki wysysają soki z tkanek liści. Osłabiają rośliny, zwłaszcza w okresie niedoboru wody. Powodują spadek powierzchni asymilacyjnej liści, co zakłóca proces fotosyntezy. Dodatkowo mogą liście deformować. Nakłuwanie tkanek przyczynia się do wzrostu zagrożenia dla roślin ze strony chorób.
Monitoring
Od wczesnej wiosny należy przeglądać z lupą pąki czy w ich pobliżu nie ma czarnych, błyszczących jaj mszyc. Jak są to oznaka, że w okresie wegetacji może pojawić się zagrożenie z ich strony. Dodatkowo na etapie kwitnienia roślin i po ich kwitnieniu należy przeglądać liście w poszukiwaniu żerujących osobników. W przypadku mszycy jabłoniowo-szczawiowej należy zwracać uwagę na zmianę koloru liści i pojaw wybrzuszeń.
Zwalczanie
Bardzo wczesną wiosną należy stosować preparaty na bazie olejów roślinnych lub mineralnych celem ograniczenia wylęgu larw z zimujących jaj. W bardzo małych sadach można ręcznie usuwać silnie uszkodzone przez mszyce liście i je niszczyć mechanicznie.
