Pietruszka korzeniowa odmiany Osborne
12 października, 2023
Domek dla biedronek i innych stworzeń – jak zbudować?
28 października, 2023Obornik to jeden z cenniejszych nawozów organicznych
Obornik zwierzęcy to jeden z cenniejszych nawozów naturalnych stosowanych w rolnictwie i ogrodnictwie. Warto go wykorzystywać włącznie choćby z nawozami zielonymi. Jego regularne stosowanie na przestrzeni lat jest ważnym działaniem na rzecz poprawy żyzności i właściwości fizycznych gleby, nie zapominając o utrzymaniu w niej życia biologicznego.
Obornik - dlaczego warto stosować w ogrodzie?
Obornik bardzo pomaga glebie
Obornik doskonale rozluźnia strukturę gleby sprawiając, że woda i powietrze lepiej przenikają w strefę korzeniową roślin. Materia organiczna w oborniku jest kluczowa dla procesów próchnicotwórczych. Materia ta ma właściwości akumulujące wodę, co jest ważne w okresach suszy, ale i na glebach lekkich, słabo utrzymujących wodę. Materia organiczna jest także siedliskiem dla życia dżdżownic, ale także ogromnej ilości mikro- i makroorganizmów, które biorą udział w przebiegu materii organicznej w przyrodzie i przepływie energii.
Różne oborniki są na rynku - obornik świeży, granulowany, kompostowany (ziemia gnojowa)
Na rynku można spotkać różne rodzaje obornika od różnych zwierząt – świński, bydlęcy, koński, kurzy, owczy i inne. Są też oborniki mieszane na rynku. Obornik może mieć różną „moc” (związaną ze składem), dlatego trzeba mieć świadomość, że jego dawkowanie może różnić się w zależności od zwierzęcia, z którego go pozyskano, od jego wieku i kierunku hodowli, ale także od tego czy to obornik świeży, czy też suchy. Na skład obornika wpływa także to jak był przechowywany.
Niektóre oborniki, głównie na wsiach można zakupić na „świeżo” wprost z gospodarstwa, ale w ogrodnictwie hobbystycznym bazuje się głównie na oborniku suszonym, często granulowanym, co ułatwia aplikację. Kupując obornik świeży bezwzględnie należy mieć pewność, że gospodarstwo, z którego obornik bierzemy spełnia wszystkie normy hodowlane. Trzeba pamiętać, że wraz z obornikiem można choćby wprowadzać nieświadomie do środowiska, ale i do własnego jedzenia antybiotyki, którymi były leczone zwierzęta. Trzeba mieć pewność, że zakupiony obornik jest od nich wolny. Warto wybierać obornik od małych gospodarstw, które jeszcze bazują na tradycyjnych paszach. Obornik powinien pochodzić od farm będących pod nadzorem weterynaryjnym. Świeży obornik może mieć w sobie np. nasiona chwastów. Może zawierać w sobie także różne patogeny. Trzeba się z tym liczyć, dlatego tak ważne jest źródło pochodzenia tego nawozu.
Przy kupnym oborniku w granulach musimy zdać się na producenta i jego rzetelność. Warto zatem kierować się marką i opinią producenta, ale i własnym doświadczeniem z takimi nawozami. Klient nie wie skąd ten obornik pochodzi. Nie zna historii miejsca jego powstania i tego co może być w jego składzie. Proces suszenia i granulacji obornika może mieć jednak działanie sterylizujące go, w zależności od przyjętego procesu technologii wytwarzania. Taki obornik będzie wolny od potencjalnych patogenów i np. nasion chwastów.
Często praktykowanym przez ogrodników-hobbystów działaniem jest kompostowanie obornika. Część obornika oczywiście można aplikować na świeżo pod rośliny, ale nie każda to lubi. Niektóre rośliny słabo rosną na takim świeżo zaaplikowanym oborniku, stąd warto zwracać uwagę jaki gatunek bp. warzywa uprawia się w 1, 2 i 3 roku po aplikacji obornika. Część obornika zatem można dać na grządki lub pod osłony na świeżo, ale pozostałą część można poddać kompostowaniu przez okres 1-3 lat (biopreparaty przyspieszające kompostowanie skracają ten czas) i wówczas powstaje tzw. ziemia gnojowa. Jest to bardzo cenny nawóz a zarazem podłoże ogrodnicze. Taka przekompostowana ziemia gnojowa, jeżeli na etapie jej produkcji była odpowiednio wysoka temperatura, dostęp do powietrza, odpowiednia wilgotność itd. to została naturalnie odkażona. Zaszły tam także procesy rozkładu materii organicznej, które poprawiły dostępność składników pokarmowych, a także można liczyć na zastrzyk cennych mikroorganizmów, które podczas kompostowania brały udział we wstępnym rozkładzie materii organicznej.
Obornik nawozi glebę
Obornik dostarcza roślinom mikro- i makroskładniki odżywcze. Ma także działanie odkwaszające glebę, gdyż jego pH oscyluje zwykle w granicach 7,0-7,5.
Jak podaje Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB w Puławach w 1 tonie obornika bydlęcego znajduje się 4,7 kg azotu (N); 2,8 kg fosforu (P2O5); 6,5 kg potasu (K2O); 4,3 kg wapnia (CaO); 1,5 kg magnezu (Mg) oraz 1% sodu (Na). Można również spotkać dodatkowe dane wskazujące, że w 1 tonie obornika jest wiele cennych mikroskładników odżywczych np. 5,3 g boru (B); 5 g miedzi (Cu); 640 g manganu (Mn); 353 g cynku (Zn); 0,43 g molibdenu (Mo) oraz 0,33 g kobaltu (Co).
Dawkowanie obornika - czytaj etykiety
Obornik zwykle stosuje się nie częściej niż co 4 lata w pełnej dawce. Ta dawka różni się od tego jaki jest to obornik. Przykładowo, obornik bydlęcy stosuje się w dawce 30-35 ton na 1 ha, co daje 3-3,5 kg na 1 m2. Przy oborniku owczym rekomenduje się dawkę 23 tony na 1 ha, czyli 2,3 kg na 1 m2. Z kolei stosując obornik kurzy, który jest „mocniejszy” to dawkowanie podaje się na poziomie 10-15 ton na 1 ha, czyli 1-1,5 kg na 1 m2.
Oborniki granulowane, które są silnie odwodnione poprzez proces ich tworzenia mają inne dawkowanie. Na opakowaniach jest ono podane i zachęcamy, aby czytać etykiety. Nawozem organicznym podobnie jak nawozem mineralnym można przenawozić rośliny, w tym można sobie „zepsuć” glebę. To, że coś jest naturalne jak obornik nie oznacza, że nie wymaga ostrożności. Przy obornikach i gnojowicach trzeba bezwzględnie być ostrożnym.
Obornik świeży podaje się do gleby jesienią. Obornik w postaci ziemi gnojowej (przekompostowany) można aplikować także wiosną, podobnie jak obornik granulowany.
Składniki pokarmowe z obornika uwalniają się stopniowo. Proces ten jest wolniejszy niż w nawozach mineralnych. Podaje się, że obornik mineralizuje się na glebach lekkich w ciągu 2 lat, a na ciężkich proces ten trwa do 3-4 lat.
Co uprawiać na oborniku w 1, 2 i 3 roku od aplikacji?
Stosując obornik trzeba mieć świadomość, że jak jest świeży i słabo przykryty glebą, to może on działać atrakcyjnie dla niektórych szkodników, które zwabia jego zapach. Tu najlepszym przykładem śmietki np. śmietka kiełkówka i śmietka glebowa. Trzeba zatem dokładnie obornik mieszać z glebą.
W pierwszym roku po zastosowaniu obornika wskazuje się, że można na takim stanowisku uprawiać takie rośliny jak: arbuz, brokuł, cukinię, cebulę (ale na glebach lekkich), czosnek (ale na glebach lekkich), dynię, bakłażan, jarmuż, kalafior, kalarepę, kapustę głowiastą, kapustę brukselską, karczoch, kukurydzę, melon, miechunkę pomidorową, ogórek, paprykę, pomidor, por, roszponkę, sałatę, seler, szczaw, szczypiorek, szpinak, ziemniak.
W drugim roku po oborniku rekomenduje się uprawę: bobu, brukwi, buraka ćwikłowego i buraka liściowego, cebuli, czosnku, fasoli, grochu, jarmużu, kopru, marchwi, miechunki, pasternaku, pietruszki, pomidora, pora, roszponki, rzodkwi, rzodkiewki, sałaty, selera, soi, szpinaku, selera.
W trzecim roku po oborniku uprawia się m.in. bób, cykorię, fasolę, groch, marchew, miechunkę pomidorową, pasternak, pietruszkę, pomidor, roszponkę, soję i inne warzywa.
