Jak siać płaskie nasiona – na płasko czy pionowo?
Dlaczego rabarbar kwitnie wiosną?
3 maja, 2020
Szklarnia z poliwęglanu do ogrodu
20 maja, 2020Zanim wyjaśnię jak siać warto wiedzieć czym jest nasiono
Nasiono to nic innego jak roślina w stanie spoczynku. Taki spoczynek w zależności od gatunku może trwać rok, ale i nawet kilkadziesiąt lat - zna to każdy, kto interesował się choćby chwastami. Nasiona rekordzistów potrafią przeleżeć w glebie nawet ponad 40-50 lat i potrafią po tym czasie wykiełkować. Przykładem jest m.in.: gorczyca polna (do 50 lat). Odpowiednio przechowywane nasiona mogą przetrwać o wiele dłużej. Nasiona roślin są tak cenne, że są gromadzone w Globalnym Banku Nasion, który znajduje się na norweskiej wyspie Spitsbergen. W Polsce są także mniejsze lub większa banki nasion. Prowadzi je choćby Polska Akademia Nauk. Z kolei w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - PIB w Radzikowie znajduje się Krajowe Centrum Roślinnych zasobów Genowych.
Każde nasiono ma podobną budowę wewnętrzną. Najważniejszy jest zarodek z którego roślina się rozwija. Wykształci się z niego korzeń, łodyga oraz liście. Żeby zarodek mógł się rozwijać potrzebuje pokarmu, który jest zawarty w bielmie (tkanka odżywcza), natomiast całość okrywa mniej lub bardziej twarda łupina nasienna.
Nasiona do kiełkowania pobudza wiele czynników, a w szczególności jej genom, w którym wszystko jest "zaprogramowane". Nasiono reaguje na warunki zewnętrzne, zwłaszcza odpowiednie dla kiełkowania promienie świetlne, ale także na wilgoć i temperaturę.
Geotropizm/grawitropizm decyduje o kierunku wzrostu siewki
. Geotropizm to nic innego jak reakcja rośliny na pole magnetyczne Ziemi. Udział w tym mają choćby amyloplasty oraz hormony roślinne (w tym auksyny). Pęd rośliny wykazuje geotropizm ujemny co oznacza, że będzie zawsze działał odwrotnie niż grawitacja (idzie ku górze), natomiast korzenie wykazują grawitropizm dodatni, zatem podążają w kierunku oddziaływania siły grawitacyjnej (w dół). Z tego powodu różne okręcanie rośliny w doniczce nic nie da, bo pęd będzie zawsze się wznosił do góry a korzenie skierują się na dół, co można łatwo sprawdzić robiąc różne doświadczenia choćby z nasionem grochu. Polecam takie eksperymenty zwłaszcza dzieciom.
Czy zatem położenie nasiona w glebie ma znaczenie?
To właśnie z powodu geotropizmu nie ma znaczenia czy nasiona płaskie wsadzimy do gleby na płask czy na sztorc (pionowo). Roślina sama się odpowiednio nakieruje. Kiełek zawsze skieruje się ku górze, nawet jeżeli będzie to wymagało jego wygięcia się w glebie. Korzonki jakie tuż obok pędu wyrastają bedą przemieszczać się w dół.
Z której strony wyrośnie kiełek z płaskiego nasiona?
Biorąc przykład z nasion dyniowatych, kiełek z nich zawsze wyrasta ze strony zarodka - to zarodek kiełkuje a nie bielmo. Zarodek zlokalizowany jest w zwężającej się części takiego płaskiego nasiona. Zwykle taka część nie jest jednolita patrząc na łupinę nasienną, gdyż chodzi o to, żeby kiełek bez problemów ją przebił i zaczął rosnąć już poza wnętrzem nasiona. Z tego powodu najlepiej jest siać nasiona na płasko, a jeżeli pionowo to tą zwężającą się końcówką ku górze. Chodzi o to, żeby kiełek nasiona wysianego na sztorc zarodkiem w dół nie musiał się zbytnio okręcać w glebie.
Należy pamiętać o odpowiedniej głębokości siewu i jakości gleby
Czasami można na forach znaleść zdjęcia siewek silnie powykręcanych, wręcz spiralnie poskręcanych, które nie miały siły wydostać się z gleby. Należy pamiętać, że zbyt głęboki siew, a zarazem zbyt ciężka gleba, w tym zaskorupiająca się mogą sprawić, że kiełek nie da rady się przebić. Roślina na glebie ciężkiej nie zawsze jest w stanie przebić skorupę jaka powstaje np. podczas suszy lub zbyt silnego ubicia gleby (np. chodzeniem po niej). W takiej sytuacji może kiełek się skręcać pod ziemią i albo w końcu się przebije albo zginie pod ziemią. Gdy siew jest zbyt głęboki a warunki pogodowe nie sprzyjają wzrostowi rośliny (np. zbyt chłodno) to może dojść do sytuacji, że roślina zginie z "głodu" zanim wykiełkuje. Bielmo dostarcza pokarmu tylko okresowo. Gdy wyrosną korzonki to one przejmują rolę odżywiania rośliny. Gdy zatem kiełek już wypuści, a zarazem będzie zbyt głęboko umieszczony lub pogoda nie będzie sprzyjała jego wydostaniu się na powierzchnię to mogą się pojawić różne deformacje. Warto zatem stosować się do zaleceń podawanych na opakowaniach nasion co do głębokości siewu, która zwykle jest nie większa niż 1-2 cm.
