Plusknia jagodziak – szkodnik psujący wygląd i smak owoców
8 sierpnia, 2020Jak ekologicznie zwalczyć ćmę bukszpanową?
15 sierpnia, 2020Gdy gruszki gniją na drzewie
Gruszę poraża wiele chorób, jednak dla ogrodników szczególnie bolesne są te, które niszczą owoce. Jedną z takich chorób, która uaktywnia się od lipca jest monilioza gruszy czyli inaczej brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych. Jej pojaw w warunkach sprzyjających rozwojowi grzyba (ciepło i wilgotno), skutkuje gniciem owoców na drzewie jeszcze na etapie ich formowania się i dojrzewania. Ogrodnik zatem na bieżąco obserwuje jak traci plon, gdyż takie owoce nie nadają się do spożycia. Mało tego, stykające się ze sobą owoce powodują, że z porażonego patogen przechodzi na zdrowy. Obok owoców choroba może niszczyć także kwiaty, młode pędy i gałęzie, które przy silnym ataku patogen zamierają. Monilioza gruszy to groźna choroba w sadach, dlatego wymaga zwalczania z użyciem metod profilaktycznych oraz w razie konieczności również i interwencyjnych z użyciem środków ochrony roślin. Ta sama choroba zagraża także i jabłoniom.
Grusza - brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych
Sprawca choroby
Moniliozę gruszy (ale i jabłoni także) wywołuje grzyb Monilia fructigena, któremu może towarzyszyć w sadzie bratni gatunek jakim jest Monilia laxa. Ten drugi jednak grzyb jest charakterystyczny dla drzew pestkowych czyli np. wiśni, czereśni, śliw, brzoskwiń itd. Oba patogeny łączy to, że są to grzyby z rodziny twardnicowatych.
Cykl rozwojowy
Grzyb zimuje w postaci grzybni w mumiach owocowych (zaschniętych owocach z poprzedniego sezonu wegetacyjnego) obecnych na drzewie lub opadłych na ziemię. Rzadziej zimuje na porażonych gałązkach. Od wiosny grzybnia wytwarza zarodnie (sporodochia), z których uwalniają się zarodniki (konidia), które dokonują infekcji pierwotnej roślin. Oznacza to, że za pojaw choroby w danym roku odpowiadają w dużej mierze resztki owoców jakie są w pobliżu. Zarodniki na roślinę dostają się głównie z wykorzystaniem wiatru oraz wody. najlepiej grzyb rozwija się w okresach ciepłej wiosny i lata, gdy dodatkowo pojawiają się opady deszczu. Infekcjom sprzyja również zagęszczenie korony drzewa oraz duża ilość owoców bezpośrednio stykających się ze sobą.
Dużym problemem jest to, że w ciągu sezonu wegetacyjnego grzyb wytwarza kilka generacji (pokoleń) zarodników konidialnych, zatem przez cały czas może infekować rośliny. Najczęściej do infekcji dochodzi w tych miejscach, w których doszło do mechanicznego uszkodzenia tkanek kory pędów, jak również skórki owoców. Mogą to być uszkodzenia powodowane przez pogodę (np. grad), szkodniki (np. mszyce, miodówki, owocówki, owocnice), ale także i inne patogeny (np. parcha gruszy powodującego pękanie skórki). Dodatkowo mikroskopijne zarodniki wnikają do owoców przez przetchlinki czyli fragmenty korka, w których komórki są luźno rozmieszczone.
Objawy chorobowe
Monilioza gruszy (oraz jabłek) jest prosta do identyfikacji. Początkowo w miejscach, w których doszło do infekcji (czyli w miejscu w którym zarodnik przeniknął do tkanek) tworzy się brunatna, szybko powiększająca się plama gnilna. Cechą dość charakterystyczną jest to, że wokół tej plamy na zasadzie pierścieni lokalizują się brodawki, którymi są zarodnie (sporodochia) o żółtobrunatnym zabarwieniu. To z nich uwalniają się zarodniki dokonujące kolejnych infekcji. Jeżeli gruszę opanował parch i objawy chorobowe pojawiły się na skórce owoców, która zaczęła pękać, to jest to zwykle pierwsze miejsce w którym pojawia się później monilioza gruszy.
Plamy gnilne na porażonych owocach szybko się powiększają i mogą w ciągu kilku tygodni opanować i zniszczyć cały owoc. Silnie uszkodzone owoce zaczynają się kurczyć, marszczyć (na skutek utraty wody i rozwoju grzybni) a ich barwa zmienia się na brązową. Stopniowo przekształcają się w zaschnięte twory zwane mumiami owocowymi, które albo pozostają na drzewie do kolejnego roku, albo opadają na ziemię. W przypadku uszkodzonych pędów, obserwuje się ich zasychanie.
Zwykle trudno to zauważyć w okresie kwitnięcia gruszy, ale monilioza może porażać też kwiaty, które brunatnieją, gniją i zamierają. Podobnie dzieje się na krótkopędach.
Zwalczanie choroby
Monilioza to bardzo groźna choroba grusz i jabłoni, dlatego trzeba z nią walczyć kompleksowo. Do najważniejszych zabiegów należy wykonać należą: