Rdza pora – poraża różne rośliny cebulowe: por, czosnek, cebulę, szczypiorek
20 sierpnia, 2023
Białe lub srebrne plamy na liściach cukinii, dyni, patisona – co je powoduje?
23 sierpnia, 2023Silne promieniowanie słoneczne może uszkadzać owoce warzyw
Pomidory i papryka to rośliny ciepłolubne i światłolubne. Niestety, niekiedy promieniowanie słoneczne jest tak silne, że może uszkodzić te owoce, na które światło długo pada. Dotyczy to zarówno uprawy w tunelach i szklarniach, jak i w gruncie. Obok papryk i pomidorów oparzeliny można niekiedy zaobserwować na innych roślinach np. ogórkach czy też bakłażanie, a także innych gatunkach.
Szczególnie narażone na uszkodzenie są te owoce, których nie chronią liście. Niekiedy nadmierne obrywanie liści wokół owoców, które jest wykonywane, a które ma poprawić wybarwianie się skórki może być niestety przyczyną tego problemu. Zdarza się również tak, że gdy owoce dotykają np. ścianki folii w tunelu lub szyby czy pleksi w szklarni to słońce też może je uszkodzić, zwłaszcza gdy pojawi się na styku owocu i powierzchni cienka warstwa wilgoci.
Do oparzeliny słonecznej dochodzi zwykle w okresie lipca oraz sierpnia, w czasie wielodniowych upałów, gdy słońce intensywnie pada na powierzchnię owoców. Oparzelina zawsze pojawia się tylko od tej strony, na które pada światło. Oprócz owoców słońce może „poparzyć” także liście i pędy, które się przebarwiają srebrzyście i mogą zasychać.
Oparzelinie może sprzyjać obecność kropel na liściach i owocach np. wskutek podlewania bądź skraplania się wody pod osłonami, ale także susza, gdy w roślinach jest mało wody w komórkach przez co łatwiej silnemu promieniowaniu słonecznemu uszkodzić tkanki roślinne.
Objawy poparzenia
Typowy objaw oparzeliny to bielejące, nekrotyczne, nieregularne plamy na owocach, które początkowo są pomarszczone. Mogą to być zarówno małe plamki, jak również obejmujące niemal całą część owocu poddaną silnemu promieniowaniu. Na młodych owocach plamy zwykle są jasnobrązowe, a na starszych kremowobiałe. Kolory ciemne skórki owoców mogą powodować silniejsze nagrzewanie się tkanek niż np. żółte, jednak z praktyki wynika, że żółte owoce czy to papryk czy pomidorów również silne promieniowanie może uszkadzać.
Choć oparzelina na owocu jest czynnikiem fizycznego uszkodzenia komórek i tkanek, to trzeba pamiętać, że jest to uszkodzenia, zatem przez te miejsca mogą do roślin wnikać patogeny wywołujące już typowe choroby roślin. Najczęściej obserwuje się w miejscu oparzeliny słonecznej rozwój czarnych grzybów z rodzaju Alternaria, które czy to na papryce czy na pomidorze wywołują znaną chorobę jaką jest alternarioza. Warto to wiedzieć, bowiem niekiedy umyka nam to, że zanim owoce opanowały grzyby, to wpierw było tam uszkodzenie słoneczne. Obok alternariozy mogą się w miejscu uszkodzenia słonecznego rozwinąć inne choroby np. szara pleśń na papryce i pomidorze, zaraza ziemniaka na pomidorze i inne.
Oparzelina słoneczna jest czymś innym aniżeli sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, którą spotyka się na różnych warzywach m.in. pomidorze, papryce, bakłażanie, dyni, cukinii, patisonie, a która wynika z problemami pobierania wapnia (Ca) - opisaliśmy ten problem TUTAJ.
Co robić?
- nie usuwać nadmiernie liści wokół owoców papryk i pomidorów, co może spowodować zbyt silne i zbyt długie padanie na nie silnego promieniowania słonecznego w okresie upalnego, bezchmurnego lata,
- odsuwać owoce dotykające ścianek folii, poliwęglanu bądź szkła tunelu,
- stosować cieniowanie tuneli, szklarni bądź grządek od strony silnie padających promieni słonecznych celem ich rozproszenia,
- dbać o dobre wietrzenie upraw i utrzymać stały dostęp roślin do wody, aby spadek uwilgotnienia tkanek (tzw. turgoru) nie ułatwił uszkadzania tkanek przez słońce,
- uszkodzone owoce w stopniu słabym, na których nie widać oznak chorób grzybowych i bakteryjnych można spróbować użyć w kuchni, ale te silniej uszkodzone należy wyrzucić.
