
Wtyk straszyk – coraz większy problem w ogrodnictwie
28 czerwca, 2025
Słonecznica orężówka – groźny szkodnik roślin, w tym pomidorów i papryk (galeria zdjęć)
29 czerwca, 2025Zdeformowane owoce wiśni i czereśni? – uwaga na kwieciaka pestkowca

Może być groźny przy licznym pojawie
W niektórych ogrodach, w których uprawia się (zwłaszcza w sposób ekologiczny) wiśnie, czy też czereśnie bądź w ogrodach sąsiadujących ze starym, zaniedbanym sadem wiśniowo-czereśniowym bądź w pobliżu dzikorosnących wiśni i czereśni można spotkać rośliny, na których jest mniej bądź więcej owoców o zdeformowanym kształcie.
Deformacja jest szczególnie widoczna w okresie dojrzewania owoców, choć jej początki sięgają okresu, gdy owoce się dopiero zawiązały po kwitnieniu. Zniekształcenie polega na pojawie płytszego bądź głębszego wgłębienia na skórce owocu sięgającego w miąższ, niekiedy niemal do pestki znajdującej się pośrodku. W miejscu zapadnięcia się tkanki widoczna jest często nekroza (skorkowacenie). Na owocu może być jedno lub kilka wgłębień. Im ich więcej tym zwykle większe zniekształcenie owocu. Traci on swoją wartość handlową, bowiem jest nieestetyczny.
Obok choroby zwanej moniliozą (brunatną zgnilizną drzew pestkowych), która może deformować owoce roślin pestkowych za przyczynę tego typu deformacji odpowiadają szkodniki z rodziny ryjkowcowate. Są to chrząszcze o charakterystycznym, długim ryjku. Ich przedstawicielem, który zwykle odpowiada za tego typu deformacje owoców drzew pestkowych jest kwieciak pestkowiec (Anthonomus rectirostris).
Wgłębienia w owocach mogą być także następstwem uszkodzeń przez drobny grad jak również nakłuwania ich przez dzioby ptaków, gdy owoc nie zostaje przez nie wyrwany. Warto zatem przeanalizować sytuację pod kątem przyczyny uszkodzeń, w tym przeciąć po kilka owoców aby sprawdzić co się kryje wewnątrz, zwłaszcza w pestce.
Kwieciak pestkowiec uszkadza liście, pąki kwiatowe i owoce
Kwieciak pestkowiec to szarobrązowy chrząszcz z małą głową i długim ryjkiem, na którym znajdują się czułki i aparat gębowy typu gryzącego. Na pokrywach skrzydeł ma dwie poprzeczne, jasne przepaski. Uda przednich nóg mają dwie ostrogi. Osiąga do 3-4,5 mm długości. Samice składają białe, owalne jaja o długości 0,7 mm. Wylęgłe z nich larwy są białe, łukowato wygięte, beznogie, z brązową głową i aparatem gębowym typu gryzącego.
Owad ten rozwija jedno pokolenie w ciągu roku. Żeruje na wiśniach, czereśniach oraz czeremsze. Zimują chrząszcze w ściółce bądź w spękaniach kory. Z zimowisk wychodzą wiosną, gdy temperatura osiąga co najmniej 9 stopni Celsjusza. Chrząszcze żerują na liściach i pąkach kwiatowych, w których wygryzają mniejsze bądź większe otwory. Nie jest to jednak duża szkodliwość. Problem pojawia się dopiero, gdy owad zaczyna proces rozrodczy, do którego są potrzebne samicom i larwom owoce drzew pestkowych.
Samice i larwy deformują owoce
Po zapłodnieniu, samice rozpoczynają składanie jaj. Umieszczają je we wnętrzu związku owoców, na tym etapie, gdy pestka jest jeszcze miękka. Jaja składane są zwykle pojedynczo do owocu. W miejscu nakłucia owocu przez samicę tworzy się małe wgłębienie, na którego dnie widoczne jest brązowe skorkowacenie. To wgłębienie powiększa się wraz z rozwojem owocu, gdyż obecność szkodnika nie zatrzymuje jego wzrostu i dojrzewania. Choć zwykle samica nakłuwa owoc raz, to może dojść do sytuacji, że ten proces jest powielany, stąd kilka wgłębień się pojawia. Larwa jaka się wylęga z jaja żeruje wewnątrz pestki wyjadając ją. Larwa rośnie wewnątrz owocu i tutaj też przepoczwarcza się. Zwykle w pierwszej połowie lipca bądź czasami pod koniec czerwca (jak jest upalnie) z uszkodzonych owoców zaczynają wygryzać się dorosłe chrząszcze, które już nie żerują, ale szukają miejsc do zimowania.
Ograniczanie szkód
Kwieciak pestkowiec uszkadza wiśnie i czereśnie już od momentu rozwijania liści i w czasie kwitnienia. Po kwitnieniu zatem należy rozpocząć jego zwalczanie, zanim samice rozpoczną składanie jaj do małych, formujących się owoców. Do ograniczania szkodnika należy wybrać zarejestrowane środki ochrony roślin. Można próbować wyłapywać chrząszcze za pomocą tablic lepowych koloru żółtego wieszanych na drzewkach po kwitnieniu (aby się pszczoły nie wyłapały). Można spróbować także użyć białych tablic lepowych celem sprawdzenia czy ten gatunek będzie się odławiał tak jak podobny mu występujący na malinach jakim jest kwieciak malinowiec.
W ciepłe, wiosenne dni, zwłaszcza słoneczne warto dokładnie oglądać drzewka na etapie kwitnienia czy nie są na nich widoczne kwieciaki.
















































