Jeż w ogrodzie – warto tworzyć dla niego schronienie na zimę

Jeż sam wybierze odpowiednie dla siebie miejsce na spoczynek...

Jeż to sprzymierzeniec ogrodnika i rolnika

Warto wiedzieć, że w Polsce występują dwa gatunki jeży: jeż wschodni (Erinaceus concolor ) oraz jeż europejski/zachodni (Erinaceus europaeus). Oba gatunki są objęte częściową ochroną gatunkową. Być może wkrótce się to zmieni z powodu gwałtownego spadku populacji tych ssaków. Zwierzaki m.in. masowo giną na drogach, niszczone są ich miejsca bytowania m.in. wskutek urbanizacji, wypalania traw, ale także wkraczania rolnictwa na nowe tereny.

Jeże wzbudzają duże zainteresowanie, gdy pojawiają się w ogrodach. Mówi się, że szczęśliwy ten ogrodnik, który jeża ma na swoim terenie i dużo w tym jest prawdy. Nie można jednak absolutnie traktować tych zwierzątek jako atrakcji. To dzikie zwierzęta, które boją się człowieka. Nie powinno się ich łapać dla celów pokazywania innym, czy też przetrzymywać niczym "szczury w klatce" w zagrodzie z której nie mogą uciec. Trzeba im pomagać, gdy dzieje im się krzywda, ale musi to być prowadzone z głową i najlepiej po konsultacjach z fachowcami.

Możesz wesprzeć działalność edukacyjną DIONP

Twoja pomoc pozwola rozwijać stronę

Jeżeli doceniasz publikowane na portalu DIONP treści, to zawsze możesz podziękować Autorom poprzez kupienie im symbolicznej kawy. Za każdą kawę z góry dziękujemy.

Postaw nam kawę :)

Jeż to broń biologiczna na szkodniki, zwłaszcza gryzonie

Jeże są niesamowicie pożyteczne. Kto ma jeża w ogrodzie jest określany jako "szczęściarz" - dlaczego? Otóż dlatego, że obok dżdżownic zjadają m.in. gryzonie, ślimaki, drutowce, pędraki, szereg innych owadów szkodliwych, a także choćby różne pajęczaki. Jeże są mięsożerne, wyjątkowo tylko mogą różnicować dietę o pokarm roślinny. Nie jest prawdą, że jeże na kolcach znoszą do gniazda owoce. To wymysł pod potrzeby bajek dla dzieci, który zakorzenił się w mentalności niektórych osób. Nabijanie owoców na kolce jeże jest przejawem znęcania się nad nimi.

Jeże to naturalna broń człowieka w walce z gryzoniami w rolnictwie i ogrodnictwie. Uwielbiają zjadać oseski myszy polnych, nornic, karczowników, a dzięki temu wyrządzają mniej szkód w ogrodach.

Jeże giną na potęgę w Polsce !!!

Prawdziwa masakra jeży odbywa się na drogach. Pogrom tych ssaków ma miejsce zwłaszcza wieczorem, nocą i wczesnym rankiem, gdyż wówczas ich aktywność jest duża. W ciągu dnia się ukrywają. Jeże widząc nadjeżdżający samochód nie uciekają - zwijają się w kulkę strosząc kolce myśląc, że to ich uchroni przed "wrogiem". Giną zgniecione pod masą pojazdów. Ogromnym zagrożeniem dla jeży są także rozwijające się osiedla na terenach wiejskich, ale i miejskich. Niszczone są naturalne ostoje tych zwierząt.

Urbanizacja zabiera coraz więcej siedlisk cennych dla przyrody i nie widać końca kresu dewastacji przyrody przez deweloperów. Liczy się zysk a nie współistnienie z przyrodą. Kolejny ważny czynnik tępiący jeże w Polsce to głupota ludzi, którzy podpalają trawy, łąki, pastwiska, nieużytki, czy wręcz zadrzewienia śródpolne. W tych miejscach jeże zimują. Wskutek braku zim, do wypaleń dochodzi już od stycznia. Jeże często giną w hibernacji, gdy jęzory ognia suną niczym ekspres po wyschniętych połaciach traw. Jest to niemal eksterminacja tych zwierząt na takim obszarze.

Trzeba także wiedzieć, że i ręka ogrodnika przyczynia się do zwalczania jeży, zwłaszcza gdy połykają wszelkiego rodzaju trutki rozkładane w ogrodach czy to na gryzonie, czy ślimaki. Jeże to nie zabawki, więc ich łapanie w okresie wiosny, lata i jesieni i przetrzymywanie w domach celem pokazywania dzieciom nie jest czynem godnym pochwały. Można to zrobić bez ich łapania, aby krzewić wśród najmłodszych wiedzę o ochronie przyrody.

Co zrobić, gdy zimą znajdę jeża w ogrodzie?

Jeże to ssaki zapadające w zimowy spoczynek (hibernację), w trakcie którego spowalnia ich metabolizm. W tym czasie zimowy sen jeża nazywa się "małą śmiercią", gdyż temperatura ich ciała spada niekiedy do 13 stopni Celsjusza a puls ze 170 uderzeń na minutę spada do 5 uderzeń. W tym czasie nie odżywiają się, a korzystają z zapasów (głównie tłuszczu) jaki zgromadziły w okresie jesiennym. Wybudzanie się jeży w czasie zim (grudzień-luty) jest dla nich niekorzystne, gdyż bez pomocy człowieka mogą nie przetrwać z powodu braku pokarmu, wody i wychłodzenia.

Jeżeli spotkamy w środku zimy chodzące po ogrodzie jeże to zabierzemy je do domu i ogrzejmy. W tym czasie są odwodnione więc na płytkiej miseczce podajmy im czystą wodę do picia. Ponieważ w zimie nie ma owadów, to warto jeża dokarmić (byle żadnymi owocami). Najlepiej karmić je mielonym mięsem, zjedzą chętnie wołowinkę, kurczaka czy indyka. Zawsze można dokarmić je podrobami np. wątróbka czy kurzymi sercami. Jeże nie pogardzą także mięsną karmą jaką kupujemy się psom i kotom. Z chwilą poprawienia kondycji jeża należy w internecie poszukać najbliższego azylu dla jeży, do których warto je zawieść, gdyż tam specjaliści się nimi zajmą na czas zimy.

Budujmy schronienia dla jeży w ogrodach

Dla potrzeb ochrony jeży warto w zacisznym miejscu ogrodu stworzyć dla nich miejsce do zimowania. Jeże uciekają od ludzi, dlatego też wszystkie zakamarki ogrodu, gdzie rzadko cokolwiek się dzieje będą odpowiednie. Jeżeli cokolwiek budujemy aby jeż zasiedlił dane miejsce to nie róbmy tego na otwartej przestrzeni, bo jeż prowadzi ukryty tryb życia.

Im prostsze schronienie tym lepsze. Przykładowo miejscem zimowania tych ssaków jest już zwykła sterta liści, ale przykryta choćby cięższymi gałązkami aby wiatr ich nie rozwiewał. Pomocne będą również kłody drewna ustawione w stertę. Kilka cegieł lub kamieni i deska na nich to już gotowe schronienie. Można zbić ze sobą dwie deski na kształt trójkąta i wnętrze wypełnić liśćmi lub słomą. Tak samo sprawi się skrzynka na jabłka lub przewrócony wiklinowy kosz - można wyciąć w nich otwór wejściowy, a wnętrze wypełnić np. liśćmi, sianem, cienkimi gałązkami. Czasami na schronienie dla jeża na okres zimy nadadzą się większe rury wyścielone liśćmi. Można także zakupić gotowe domki dla jeży o różnej wielkości, do wnętrza których także wkłada się materiał roślinny w którym jeż się zagrzebie. Zapraszamy do obejrzenia filmu w jaki sposób na naszej działce produkcyjnej budujemy schronienia zimowe dla jeży jakie mamy u siebie: Jak zbudować domek dla jeża w ogrodzie?

Jeżeli we własnym ogrodzie lub w przestrzeni publicznej celowo pozostawia się sterty liści, aby w nich mogły zimować jeże to należy pamiętać, aby zwierzęta domowe (zwłaszcza psy) nie rozgrzebywały takiej kupki, bo tym samym gdyby w liściach był zagrzebany jeż, to przeszedłby niepotrzebny stres związany z obecnością psa.

W niektorych parkach służby pielęgnacyjne celowo także nie wywożą liści lecz zostawiają je na stertach. Część miast podaje potem w komunikatach po co to robią - chodzi m.in. o ochronę jeży. Jeżeli zatem czy to dzieci czy zwierzęta domowe rozgrzebują takie sterty liści to jest to przykład bezmyślności.