Fikus dębolistny, figowiec lirowaty (Ficus lyrata) – wydał nam owoce !

Fikus lirowaty - podstawowe informacje uprawowe. Jak wygląda owoc?

Fikus dębolistny (figowiec lirowaty - Ficus lyrata) to roślina doniczkowa, uprawiana w Polsce w pomieszczeniach (nie jest mrozoodporna, choć w okresie lata niektórzy wystawiają ją na zewnątrz). Jest ozdobna z liści, które są ciemnozielone, błyszczące, z wyraźnym użyłkowaniem, o długości do 30 cm i szerokości do 20 cm.

W warunkach naturalnych (Afryka Zachodnia) potrafi osiągać gigantyczne rozmiary – do 15 metrów wysokości. W warunkach domowych (poza palmiarniami i wysokimi oranżeriami) tak wysoko nie rośnie, choć potrafi z czasem (przy uprawie wieloletniej) osiągnąć do 3-5 metrów. W takich sytuacjach, gdy się już nie mieści w pomieszczeniu, to zwykle się go obcina od góry. Gdy są pędy boczne to one rosną dalej. Z obciętych części można stworzyć nowe sadzonki. Po obcięciu pędów można zobaczyć wyciek białego soku. Zazwyczaj fikus dębolistny w typowych warunkach mieszkania ma do 1 metra wysokości i zwykle nie ma pędów bocznych.

Fikus wymaga stanowiska słonecznego lub półsłonecznego, ale przy uprawie od strony południowej budynku, należy unikać silnego promieniowania słonecznego w okresie południa w trakcie lata, które mogłoby wywołać oparzenia słoneczne.

Wiosną i latem powinien być utrzymywany w temperaturze pokojowej, czyli około 20-22 stopni Celsjusza. W okresie lata temperatura może wzrastać do 24 stopni. W okresie zimowym temperatura nie powinna być niższa niż 15 stopni (najlepiej 18-20 stopni Celsjusza).

Gleba powinna być żyzna (uniwersalne podłoże ogrodnicze), o pH 6-6,5, przepuszczalna. Dobrze zastosować na spodzie donicy drenaż.

Fikus nie znosi zalania i podmokłej gleby. W takich warunkach korzenie mogą gnić, a na liściach pojawiają się brązowe nekrozy. Liście mogą odpadać. Trzeba roślinę podlewać częściej, ale małą ilością wody. Gdy lekko przeschnie gleba w donicy na głębokość do 1-2 cm, to można delikatnie podlać całość. W okresie zimowym podlewanie należy ograniczyć do minimum. Trzeba uważać, czy w pobliżu rośliny nie ma kaloryfera, który będzie wysuszał powietrzem w tym zwiększał parowanie wody z gleby.

Nawożenie za pomocą uniwersalnych nawozów mineralnych lub organicznych od wiosny do jesieni. Można używac nawozów długo działających. Zimą rośliny się nie nawozi.

Kwitnienie i owocowanie fikusa dębolistnego w warunkach domowych jest bardzo rzadko spotykane. Na jednej roślinie są kwiaty męskie i żeńskie, a do zapylania w warunkach naturalnych pomocne są owady. Niektóre owady mają wręcz cykl rozwojowy silnie powiązany z figowcami i pozwalają na zapłodnienie i później zawiązanie się owoców. W warunkach domowych zatem pozyskanie owoców jest ogromną rzadkością. Tu ważne jest i samo stanowisko uprawy, odpowiednie doświetlenie, temperatura i to, że musi dojść do zapylanie.

Owoce są kulistego kształtu, zielone, później jaśnieją. Znajdują się na nich jaśniejsze plamki. Nie są toksyczne, ale nie smakują dobrze. Nawet dojrzały owoc figowca ma skórzastą skórkę. Nie są słodkie jak typowe figi, które spożywamy. Mogą mieć mdły bądź cierpki posmak, który nie jest smaczny. Wskazuje się, że po zjedzeniu mogą dawać objaw "wysychających ust" w związku z cierpkością.

Na fotografiach dołączonych do tekstu widać ponad 10-letniego figowca lirowatego, który jakimś cudem zawiązał dwa owoce, które pojawiły się na roślinie w styczniu 2022 roku. Możliwe zatem, że jakieś owady obecne na parapecie w okresie lata i jesieni zapyliły kwiaty a te powolutku się rozwijały, po czym w lutym dojrzały i samoczynnie opadły na glebę do doniczki. Dla nas jest to duże zaskoczenie, zwłaszcza, że roślina ta jest uprawiana pojedynczo i w pobliżu nie ma żadnych figowców.

Fikus nie ma wielu szkodników. Zwykle tarczniki i wełnowce na nim się spotyka. Choroby jeśli się pojawiają to głównie zgnilizny korzeni związane w dużej mierze ze zbyt dużym podlewaniem i obecnością w glebie patogenów.

Autorzy: dr hab. inż. Paweł K. Bereś, mgr Beata Bereś (Ogrodnicy DIONP)

Opracowano na podstawie własnego doświadczenia i literatury. Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). DIONP wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.dionp.pl