Zioło cola – artemisia „Cola Bush” – uprawa w ogrodzie
Kupne zioła w doniczce – na co zwracać uwagę?
19 stycznia, 2022
Kocanka włoska (Helichrysum italicum) – uprawa w ogrodzie
20 stycznia, 2022Zioło o posmaku coli
Artemisia „Cola Bush” (Artemisia procera) znana jest także pod nazwą Bylica boże drzewko „cola” (Artemisia abrotanum var. maritima), bywa również nazywana ziołem cola - to ciekawa bylina, której liście intensywnie pachną przy dotknięciu, przywodząc na myśl aromat popularnego napoju gazowanego. Z uwagi na korzenno-balsamiczny, słodkawy zapach, bywa wykorzystywana do wytwarzania kadzideł lub jako dodatek do nich. Roślina występuje na stanowiskach naturalnych w Europie i Azji, należy do rodziny astrowatych, podobnie jak bylica pospolita i bylica piołun, zwana absyntem, piołunem, wermutem.
Wygląd rośliny
Artemisia „Cola Bush” to zimozielona roślina o pokroju krzaczastym. W zależności od warunków uprawy osiąga wysokość do 60-120 cm, przy czym rozrasta się na boki, wymaga więc odpowiednio dużo miejsca wokół (nawet ok. 60 cm). Cechą charakterystyczną tego gatunku są szarozielone nitkowate liście, podobne do liści kopru, które wydzielają silny słodkawo-cytrusowy lub dla innych korzenny zapach przypominający coca-colę. Latem na szczytach pędów pojawiają się drobne zielono-żółte kwiaty. Początkowo łodygi są wzniesione, szczególnie u młodych roślin, z wiekiem wyginają się łukowato ku górze i drewnieją u podstawy.
Pozyskiwanie i wykorzystanie
Uprawiając roślinę w ogrodzie, na działce lub na balkonie/tarasie, możemy w okresie wegetacji kilkukrotnie pozyskiwać świeży surowiec do bieżącego wykorzystania. W tym celu ścinamy młode wierzchołki pędów nożyczkami lub sekatorem, ewentualnie obrywamy ręcznie. Liście można również mrozić lub suszyć, chociaż tracą wówczas część aromatu. Najlepiej wykorzystywać tylko końcówki pędów, ponieważ starsze liście stają się gorzkie.
Z uwagi na intensywny zapach, ziele cola jest ciekawym dodatkiem do sałatek, sosów, pieczonych mięs, a szczególnie do aromatyzowania deserów i napojów. Do przygotowania lemoniady o smaku coli wystarczy nawet jedna gałązka.
W postaci herbatek, naparów ziołowych lub nalewek zioło stosowane jest przy niestrawności, problemach żołądkowo-jelitowych, wspomagająco w celu pobudzenia łaknienia i poprawy przemiany materii. Liście wykorzystywane są w celach leczniczych także przy chorobach skóry oraz w czasie infekcji przebiegających z kaszlem, gdyż zawierają m.in. olejki eteryczne, substancje gorzkie i garbniki. Zdarza się, szczególnie u osób wrażliwych, że kontakt z liśćmi rośliny powoduje reakcje alergiczne objawiające się np. wysypką. Nadmierne spożycie może wywołać niekorzystne objawy ze strony układu pokarmowego, dlatego podobnie jak przy innych ziołach, również i tutaj należy zachować umiar podczas stosowania.
Uprawa w ogrodzie
Artemisia „Cola Bush” to roślina wieloletnia i mrozoodporna, więc z powodzeniem może być uprawiana w naszych warunkach klimatycznych. Nie jest zbyt wymagająca co do stanowiska, najlepiej jednak rośnie w miejscach nasłonecznionych. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne o neutralnym pH, ale poradzi sobie także w gorszych warunkach. Ważne jest to, aby ziemia nie była nadmiernie mokra – rośliny tego nie lubią, gorzej rosną, stają się podatne na choroby.
Najlepiej sadzić ją wiosną lub latem, ale w takim terminie, aby sadzonki zdążyły ukorzenić się przed zimą, czyli najpóźniej do sierpnia. Bylica cola to roślina stosunkowo odporna na brak wody, szczególnie gdy jest uprawiana w gruncie, nie wymaga wówczas podlewania, oczywiście poza okresami suszy. W uprawie w pojemnikach rośliny należy podlewać regularne, ale oszczędne, aby nie doprowadzić do przelania, ponadto warto zadbać o odpowiedni drenaż.
Pędy należy przycinać jesienią, aby rośliny zachowały zwarty pokrój i lepiej rozkrzewiały się. Co jakiś czas warto dzielić i rozsadzać kępy, co odmładza rośliny, przedłużając ich żywotność.
Zimą bylica nie wymaga okrywania, jedynie w przypadku bardzo mroźnych i bezśnieżnych zim, kiedy to może częściowo przemarzać. W takim okresie warto okrywać rośliny np. włókniną. Bylica jest z reguły odporna na choroby i szkodniki, w sprzyjających warunkach mogą pojawić się jednak mszyce, choroby są zwykle skutkiem niewłaściwej pielęgnacji.
Zioło cola jako roślina ozdobna
Z uwagi na krzaczasty pokrój i ozdobne, szarozielone liście, rośliny bywają wykorzystywane do obsadzania krawędzi ścieżek i rabat oraz do tworzenia niskich żywopłotów. Dobrze znoszą przycinanie i formowanie, a przy tym wydzielają przyjemny zapach przy dotknięciu. Warto sadzić je w towarzystwie innych roślin śródziemnomorskich np. lawendy, tymianku, tworząc ziołowe zakątki.
