Typy kulinarne ziemniaków warto znać

Typ kulinarny ziemniaka decyduje o jego przydatności w kuchni

Warto wiedzieć, że nie ma w Polsce formalnego podziału ziemniaków na odmiany jadalne i paszowe. Taki podział panował w danych latach, ale obecnie już się odchodzi od takiego nazewnictwa, gdyż każdy ziemniak jest jadalny, acz nie każdy jest jednakowo smaczny.

Jeżeli już stosuje się nazewnictwo różnicujące ziemniaki, to obecnie spotyka się także ich podział na "jadalne" i "skrobiowe", choć skrobiowe są w 100% jadalne.

Kupując lub samodzielnie sadząc ziemniaki warto obok wyboru odmiany smacznej, plennej i zarazem mniej podatnej na choroby i szkodniki (głównie nicienie zwane mątwikami), kierować się także tym, pod jakim kątem później chcemy wykorzystać plon w kuchni. Czy do sałatek, czy do gotowania, pieczenia, czy też smażenia. Z tego powodu powinniśmy posiąść wiedzę w jakim typie kulinarnym (klasie) jest wysadzona przez nas odmiana. Każda krajowa, ale też i większość zagranicznych odmian ziemniaka dostępnych w Polsce zaopatrzona jest w klasę oznaczoną literami A, B i C. Jest też i klasa D, ale praktycznie w Polsce się jej nie spotyka.

Podanie klasy przy odmianie ziemniaka od razu wskazuje nam do czego jest ona najlepsza pod kątem przetwórstwa. Może się zdarzyć i tak, że zamiast zapisu kodowego, pojawia się przy odmianie jej opis słowny wskazujący kierunek użycia np. "idealna do pieczenia i smażenia" albo "idealna do gotowania i na puree". Czasami sprzedawca odmiany dodatkowo podaje obok słownego opisu także i kod klasy - wówczas mamy idealny opisy.

Warto poznać podstawowy podział typów konsumpcyjnych ziemniaków i nimi się kierować przy wyborze odmian do kuchni. Poniżej prezentujemy poszczególne klasy.

Typ kulinarny A — sałatkowy - ziemniaki należące do tego typu nie rozgotowują się. Ich miąższ po ugotowaniu pozostaje zwięzły i można go łatwo kroić. Można wykorzystać je do przygotowania zup, sałatek i zapiekanek, a także do smażenia.

Typ kulinarny B — ogólnoużytkowy - jest to najbardziej uniwersalny typ kulinarny ziemniaków. Miąższ pozostaje dość zwięzły, ale pod naciskiem widelca łatwo się rozgniata. Ziemniaki typu B często podaje się do obiadu, ale również wykorzystuje się na purée, kopytka, babki ziemniaczane oraz do zup i smażenia.

Typ kulinarny C — lekko mączysty. Ziemniaki typu C rozsypują się po ugotowaniu, a ich miąższ jest lekko suchy. Doskonale nadają się m.in. na placki, frytki, purée i do pieczenia.

Typ kulinarny D – bardzo mączysty. Ziemniaki w tym typie mają bardzo suchy i szorstki miąższ. Rozgotowują się i w większości przypadków nie mają większego zastosowania kulinarnego.

Typy pośrednie np. AB, BC, CB, CD, AB-B, B-BC itp. - niektóre odmiany nie da się przypisać tylko do jednego typu użytkowego, gdyż wykazują także cechy należące do innych typów, stąd zakwalifikowano je do typów pośrednich, co wskazuje na szerszą możliwość ich wykorzystania w kuchni.

Autorzy: dr hab. inż. Paweł K. Bereś, mgr Beata Bereś (Ogrodnicy DIONP)

Opracowano na podstawie własnego doświadczenia i literatury. Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). DIONP wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.dionp.pl