Podłoże ogrodnicze – jakie dodatki warto do niego stosować?

Dodatki naturalne do podłoży ogrodniczych

W ogrodnictwie do kupnego podłoża ogrodniczego lub ziemi jaką dysponujemy w ogrodzie dość często dodajemy różne surowce pochodzenia naturalnego celem poprawy własciwości gleby. Dodatki takie służą choćby do rozluźnienia gleby, lepszego jej napowietrzenia, odprowadzenia nadmiaru wody, drenażu, akumulacji wody i składników mineralnych celem ich późniejszego oddania roślinom, poprawy pH gleby, jako naturalnej ściółki napowierzchniowej itd. Poniżej prezentujemy najczęstsze dodatki do podłoży ogrodniczych. Niektóre z nich mogą być odgórnie dodane przez producentów gotowych podłoży ogrodniczych.

Chipsy kokosowe (zrębki kokosowe)

– to naturalny surowiec stworzony z łupin owoców palmy kokosowej, z domieszką włókien kokosowych. Mają postać mniej lub bardziej pociętych fragmentów (zwykle od 5 do 19 mm długości), stąd też można je wykorzystywać jako dodatek do podłoża (np. miesza się je z torfem, kompostem i perlitem), jako podłoże (np. do storczyków) albo jako drenaż lub ściółkę. Zwykle używa się je do roślin pokojowych np. palm, dracen, juk, filodendronów, czy też wspomnianych storczyków. Chipsy kokosowe zwykle mają pH w granicach 6,0-6,5. W niektórych artykułach wspomina się o lekkim zakwaszaniu podłoża przez zrębki kokosowe. Bardzo dobrze chipsy utrzymują wilgoć dzięki porowatej strukturze, ale zarazem zapobiegają przelaniu podłoża. Rozluźniają je i napowietrzają. Zrębki nie gniją, co jest ich dużą zaletą.

Keramzyt

– to nic innego jak glina bez domieszek wypalona w specjalnym piecu o temperaturze ok. 1150°C. Po wypaleniu glina zwiększa kilkukrotnie swoją objętość. Może przybierać różną granulację, od małych fragmentów mających 1-4 mm średnicy po duże mające 8-16 mm. Zwykle keramzyt ma postać zbliżoną do kul. Cechuje się dużą porowatością. Keramzyt w większej granulacji zwykle jest stosowany jako drenaż, ale również może być wykorzystany jako ściółka mineralna. Mniejsze jego formy doskonale rozluźniają i napowietrzają glebę. Surowiec ten akumuluje też wodę i składniki odżywcze dzięki porowatej budowie i ją oddaje roślinom. Keramzyt wykorzystuje się także w hydroponice. Surowiec ten nie pleśnieje ani nie gnije. Nie zmienia też wartości pH podłoża.

Lawa wulkaniczna

– to surowiec naturalny pochodzący z rejonów erupcji wulkanicznych. Materiał ten występuje w różnych frakcjach od kilkumilimetrowych po duże „głazy” wykorzystywane w dekoracjach. Jako dodatek do podłoży zwykle mieści się w rozmiarze 6-16 mm. Ma zwykle nieregularny kształt, szorstki z ostrymi końcami. Podaje się, że lawa wulkaniczna nie zmienia pH podłoża, ani nic szkodliwego nie wydziela. Tu jednak ważna uwaga, że wulkan wulkanowi nie jest równy, dlatego można znaleźć różne opisy składu mineralnego lawy wulkanicznej, choćby w zakresie zawartości manganu, magnezu, wapnia, żelaza czy potasu. Lawa wulkaniczna jako dodatek do podłoży rozluźnia je, napowietrza, odprowadza nadmiar wody, pozwala na lepszy rozwój systemu korzeniowego. Lawa wulkaniczna może stanowić także tzw. naturalną wyściółkę podłoża. Porowata struktura pozwala akumulować i następnie oddawać roślinom wodę i składniki odżywcze.

Pumeks

– to naturalny materiał pochodzenia wulkanicznego. Cechuje go duża porowatość, która pozwala akumulować wodę i składniki pokarmowe po czym je oddawać roślinom. Minerał ten napowietrza glebę, rozluźnia ją i odprowadza nadmiar wody. Nie zmienia pH podłoża. Występuje w różnej gramaturze, zwykle od 0,5 do 20 mm średnicy. Można oczywiście kupić i duże „kamienie” jako dekorację, zwłaszcza, że pumeks może występować w różnych odcieniach. Ma zastosowanie głównie jako składnik podłoża np. w uprawie storczyków, kaktusów, drzewek bonsai. Używany jest w drenażu, ale i jako ściółka naturalna. Jest stosowany też w uprawach hydroponicznych. Nie pleśnieje.

Żwirek bazaltowy

– to nic innego jak skała magmowa. Powstaje ze skruszenia bazaltu na różne frakcje. W ogrodnictwie zwykle stosuje się frakcje od 0,5 do 5 mm jako dodatek do podłoży. Można kupić i większe „kamienie”. Cechuje go bardzo wysoka twardość oraz duża odporność na działanie kwasów, zasad oraz soli. Dodawany do podłoży chroni rośliny przed zasoleniem przy stosowaniu nawozów mineralnych. Rozluźnia glebę, napowietrza, odprowadza nadmiar wody, stymuluje rozrost korzeni. Nie zmienia pH podłoża. Jest stosowany także w hydroponice.

Żwirek kwarcowy

– to naturalny kamień stosowany głównie do rozluźniania i napowietrzania podłoży, w tym drenażu, co pozwala na lepszy rozwój systemu korzeniowego. Do tego celu używa się głównie małe frakcje kamieni do 3-8 mm. Do drenażu, ale i do ściółkowania gleby wykorzystuje się większe kamienie. Żwir kwarcowy cechuje wysoka trwałość. Nie zmienia on pH podłoża. Używany jest choćby w uprawie sukulentów, ale i roślin lubiących kamieniste stanowiska.

Zeolit mineralny

– to naturalna skała wulkaniczna o porowatej strukturze. Występuje w różnych frakcjach. Te najmniejsze np. 0,5-4 mm dodaje się do podłoży, a te większe używa jako drenaż lub naturalną ściółkę. Zeolit akumuluje i oddaje wodę i składniki odżywcze. Napowietrza glebę i ją rozluźnia. Odprowadza nadmiar wody. Jest to minerał zasadowy podnoszący pH. Ma działanie wychwytujące szkodliwe substancje z wody i ich wiązania. Jest powszechnie stosowany przy profesjonalnym zakładaniu trawników jako jego podbudowa i środek pielęgnacyjny (piaskowanie trawnika, gleb). Wykorzystuje się go jako biofiltr choćby w oczkach wodnych. Używany jest w hydroponice.

Autorzy: dr hab. inż. Paweł K. Bereś, mgr Beata Bereś (Ogrodnicy DIONP)

Opracowano na podstawie własnego doświadczenia i literatury. Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). DIONP wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.dionp.pl