Nie niszcz lasów – to dobro wspólne

Moda na "las" zagraża prawdziwym lasom

Od kilku lat panuje wielka moda na grzyby lesie w ogrodzie, a także na las w słoikach, który upiększa wnętrza mieszkań, w tym tworzy w nich specyficzny mikroklimat. Moda jest na tyle mocna, że jest coraz więcej sygnałów od Leśników o łapaniu ludzi kradnących leśne runo na dużą skalę - ściółkę, mchy, porosty, stroisz, a nawet roślinki typu borówka brusznica tudzież młode rośliny sosny, świerka, buków, dębów itd.

Lasy państwowe to dobro wspólne, z którego każdy obywatel może korzystać. To miejsca odpoczynku, a zarazem ochrony bioróżnorodności. To miejsca w których dozwolone jest zbieranie skarbów natury np. grzybów, czy też jagód. Nikt nikomu nic nie mówi jak zbiera się choćby żołędzie, kasztany, liście, czy też opadłe na ziemię szyszki, ale dewastacja lasu jest już przestępstwem.

Niestety, grono pasjonatów przyrody widzi i zgłasza to co od kilku lat się dzieje w lasach - dziury w ściółce po wykopywaniu jej, poniszczone nasadzenia młodych roślin, czy też kradzież drewna, całych choinek, stroiszu, czy też ostatnio mchów i porostów, często włącznie ze starymi pniami drzew. Jak do tego doda się rozjeżdżanie lasów przez samochody, motocykle czy quady to już dopełniamy całości problematyki. Ponieważ lasy to dobro wspólne nie możemy mówić, że nas oto nie obchodzi. Ktoś nam niszczy nasze wspólne miejsce rekreacji i nie możemy być obojętni na to.

Przypominamy, że wywożenie podłoża leśnego z lasów publicznych jest karalne. Oczywiście grzyby i jagody możemy zbierać, ale nie możemy dewastować takich miejsc. Systemy fotopułapek na szczęście pozwalają coraz więcej takich sytuacji wykryć. Jako osoby odpowiedzialne za przyrodę musimy dawać przykład i krzewić wiedzę, że nie powinno się iść na skróty.

Moda na grzyby leśne w ogrodzie

Miłośnicy grzybów leśnych, w tym posiadający własne ogrody marzą często o tym, żeby pod ich drzewami liściastymi bądź iglastymi zaczęły pojawiać się choćby prawdziwki, kozaki, kurki czy też podgrzybki. Zdarza się, że na forach ogrodniczych są im podawane rozwiązania niezgodne z prawem typu - jedź do lasu, nakop ściółki i ją przewieź do ogrodu, a będziesz miał grzyby.

Moda na grzyby w ogrodzie spowodowała kradzieże ściółki leśnej. Kto jednak dokonał czegoś takiego, zapewne zauważył, że nieraz pomimo przewiezienia dziesiątek kilogramów ściółki nic nie chce rosnąć nawet po kilku latach. Trzeba zrozumieć, że gdyby to było takie proste, to już dawno do lasów byśmy nie musieli chodzić. To nie jest tak, że wykopiemy grzybnie i w nowym miejscu się przyjmie. To są bardzo złożone procesy związane z symbiozą grzybów z określonymi gatunkami drzew (mykoryza). Las to specyficzne środowisko, o specyficznym mikroklimacie, którego nie da się ot tak stworzyć w ogrodzie przywożąc ściółkę, czy też wykopując całe drzewa. Osoby, które tak zrobiły przekonały się często, że na marne poszedł ich trud, w tym ryzyko złapania i zapłacenia dużej kary. Ryzyko jakiego się podjęli, połączone z dewastacją często kończy się porażką. To efekt tego, że się człowiek nie uczy, nie zdobywa wiedzy, tylko wierzy domorosłym specjalistom z internetu od mikrobiologii, którzy często nawet atlasu do grzybów na oczy nie widzieli. Mykoryza to nie jest hop siup.

Kto chce mieć grzyby leśne w ogrodzie nie powinien kraść ściółki leśnej z grzybnią. Musi podjąć samodzielnie takie działania, aby namiastkę lasu stworzyć w ogrodzie, co jest bardzo trudne i często kończy się porażką. Kto jednak ma zacięcie, to próbuje i może w końcu osiągnąć sukces. Wiele jednak zależy od tego jak wygląda jego ogród, ile tam jest drzew, jak są one leciwe, jaki jest mikroklimat, czy jest już naturalna ściółka, a także jak wygląda sytuacja z uwilgotnieniem tej części ogrodu. Zupełnie inaczej próba uprawy grzybów leśnych w ogrodzie wygląda w tych ogrodach, które obejmują naturalny obszar leśny (czyli ogród wkomponowano w istniejący od dziesiątek lat las iglasty lub liściasty), a inaczej, gdy dopiero zakątek leśny tworzy się od kilku lat bądź dopiero miesięcy. Przy sztucznie wykonywanej mykoryzie trzeba mieć określone gatunki drzew, najlepiej młodociane i wówczas za pomocą kupnych szczepionek mykoryzowych spróbować zaszczepiać grzyba w okolice korzeni takich roślin.

Ktokolwiek miał do czynienia z mykoryzą ogrodniczą czyli szczepieniem grzybów leśnych wie, że nie jest to łatwe i często pomimo wydanych pieniędzy ponosimy porażkę. To nie jest takie proste jak się wydaje a wiemy coś o tym, bo kilka porażek jako DIONP zaliczyliśmy. Nie trzeba jednak się poddawać, bo można dzięki pracy stworzyć namiastkę lasu w ogrodzie i nie trzeba dewastować lasów.

Las w domu byle nie kosztem tego prawdziwego

Lasy w słoikach to hit ostatnich lat. Piękne, duże słoje z zamkniętą w nich scenerią leśną, w tym czasami efektownie podświetlone tworzą niesamowity widok. Taki mini-las nie dość, że zdobi, to jeszcze choćby nawilża, tudzież oczyszcza powietrze w pokoju.

Las w słoiku można samodzielnie stworzyć i niekoniecznie trzeba dewastować lasy. Wiele ciekawych surowców, choćby mchy i porosty znajdziemy we własnych ogrodach. Można ciekawe gatunki także kupić, w tym nawet chronione, które pochodzą ze sztucznych hodowli. Takie rozwiązanie choć podraża koszty tworzenia lasu to jednak nie dewastują tych prawdziwych.

Gdy nie mamy czasu, sił, czy pomysłu na własnoręcznie stworzony las, to można gotowy słój kupić w różnych sklepach. Polecamy wybierać sklepy legalnie działające, które muszą zaopatrywać się w surowce pochodzące z legalnych źródeł.

Autorzy: dr hab. inż. Paweł K. Bereś, mgr Beata Bereś (Ogrodnicy DIONP)

Opracowano na podstawie własnego doświadczenia i literatury. Wszelkie treści zamieszczone na tej stronie internetowej (teksty, zdjęcia itp.) podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019, poz. 1231 z późn. zm.). DIONP wyraża zgodę na wykorzystanie całości lub części powyższej informacji, pod warunkiem podania źródła i odnośnika do adresu strony internetowej www.dionp.pl