Brązowe lub czarne liście gruszy? – uwaga na zarazę ogniową
11 grudnia, 2024
Jak uprawiać kurkumę w domu? – czy się uda?
11 grudnia, 2024Informacje ogólne
Ciecierzyca (Cicer arietinum) nazywana jest grochem włoskim, a w Polsce także cieciorką (choć cieciorka to inna roślina). Jest to roślina o azjatyckim pochodzeniu należąca do roślin bobowatych grubonasiennych. Jest to roślina jednoroczna, która nie występuje w stanie dzikim. Została w pełni stworzona przez człowieka na drodze hodowli klasycznej, a zarazem jest to jedna z pierwszych roślin jaką człowiek zaczął uprawiać, tak pod katem spożywczym, jak i paszowym. Z jej wielkopowierzchniowymi uprawami można spotkać się choćby w Chinach, Indiach, Północnej Afryce i Ameryce Środkowej. W Europie większe jej powierzchnie znajdziemy m.in. we Francji, Austrii, na Słowacji czy też na Ukrainie. W Polsce nie uprawia się ją na większą skalę. Raczej jako ciekawostkę na małych areałach, w tym w uprawie hobbystycznej. Jest to gatunek ciepłolubny. W regionach o chłodniejszym klimacie uprawia się ją pod osłonami.
Nie trzeba chyba wspominać, ale jest to jedna z najważniejszych roślin spożywczych na świecie. Nasiona są bogate w składniki odżywcze. Mają sporo białka (ok. 20%) i węglowodanów (ok. 60%). Poza tym zawierają ok 5% tłuszczu, lecytynę, potas, witaminy B i E i inne składniki.
Ciecierzyca nie należy do roślin niskich, gdyż osiąga do 50-100 cm wysokości, ale z racji tego, że nie utrzymuje pozycji pionowej jest rośliną płożącą się. Z tego powodu można ją także wysiewać w pojemnikach, pamiętając o tym, że się rozrośnie. Liście są pierzaste, złożone z kilkunastu małych, owalnych listków o delikatnie karbowanych brzegach. Sprawiają wrażenie bardzo delikatnych. Kwiaty są białe, fioletowe lub purpurowe. Cała roślina pokryta jest włoskami, zawierającymi drażniące skórę substancje, dlatego polecamy zrywać strąki w rękawiczkach. Strąki są małe, pękate, początkowo zielone, a po dojrzeniu brązowe. Pokryte są delikatnymi, jasnymi włoskami. W strąku znajduje się jedno lub dwa duże okrągłe nasiona z zaostrzonym końcem – dokładnie takie, które można kupić do jedzenia. Kolor nasion zależy od odmiany - zwykle są brązowawe, ale na rynku mozna spotkać także czarne nasiona ciecierzycy.
Jak uprawiać ciecierzycę?
Nasiona można kupić w Polsce lub sprowadzić z innych krajów. Muszą być zdolne do kiełkowania. Warto choćby zrobić test na szalkach, który opisaliśmy TUTAJ.
Ciecierzycę uprawia się w gruncie, na grządkach podwyższanych, pod osłonami oraz na większych balkonach i tarasach. Przy uprawie pojemnikowej trzeba pamiętać, aby donica/skrzynia miała co najmniej 25 cm głębokości. Uprawia się ją jako roślinę ozdobną, użytkową, ale nie można zapominać, że ciecierzyca poprawia strukturę gleby, a jej korzenie brodawkowe (zawierają bakterie wiążące azot z atmosfery) wzbogacają stanowisko w azot. Rośliny rosną szybko i rozrastają się na boki, potrzebują więc odpowiedniej przestrzeni. Stosujemy także podpory, aby ciecierzyca opierała się na nich i nie zagłuszała roślin rosnących w pobliżu. Na balkonach można ją puszczać na barierki.
Stanowisko powinno być słoneczne i osłonięte od silnych wiatrów. Jest to roślina jednoroczna, ciepłolubna. Nasiona wysiewamy pod koniec kwietnia lub w maju, po ryzyku przymrozków bezpośrednio do gleby lub do pojemników. Rośliny uprawiamy w żyznym, przepuszczalnym podłożu z dodatkiem kompostu, o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0-7,2). Nasiona siejemy gniazdowo, po 2-3 sztuki na głębokość 4-6 cm zachowując rozstaw co 15-20 cm.
Po wschodach roślin, gdy pojawi się ryzyko przymrozków to warto rośliny okryć włókniną. W trakcie wegetacji można stosować uniwersalne nawożenie organiczne lub mineralne, jeżeli podłoże nie było zasobne w składniki pokarmowe. Trzeba pamiętać o regularnym podlewaniu, ale nie można zalać gleby, gdyż wówczas ciecierzyca zacznie żółknąć i słabiej rosnąć. O podlewaniu trzeba pamiętać w czasie zawiązywania się strąków. Nie powinno się w tym czasie przesuszać roślin.
Pierwsze strąki zaczynają pojawiać się po 3,5-4 miesiącach od siewu, natomiast pełną dojrzałość osiągają jesienią. Zjada się je po ugotowaniu. Dodajemy do sałatek, gulaszu, curry lub zupy. Przygotowujemy z niej humus, falafel, a także prażymy. Ugotowana i utarta na pastę jest bazą do słodkiego kremu orzechowo-czekoladowego. Z ciecierzycy można wyrabiać mąkę.
W uprawie ciecierzycy pojawiają się takie same choroby, jak u innych roślin strączkowych. Są to zwykle mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, zgorzel siewek, rdza. Najczęściej występujące szkodniki to mszyce, oprzędziki, strąkowiec grochowy, przędziorki.
